عارضه‌يابي ساختار سازماني مبتني بر مدل سيستم‌هاي مانا (VSM)

(Diagnosing Organizational Structure Based on the Viable System Model (VSM

در عصر حاضر، محيط پيش روي سازمان‌ها محيطي پيچيده، آشفته و همراه با عدم اطمينان است. ساختار سازماني متناسب يكي از عوامل اساسي جهت دستيابي سازمان به اهدافش و رويارويي با چالش‌هاي محيطي محسوب مي‌شود. مدل‌هاي طراحي ساختار بايد به‌گونه‌اي باشد كه انواع پيچيدگي‌هاي پيش روي سازمان مانند پيچيدگي موجود در محيط و پيچيدگي روابط بين ذي‌نفعان را درك كند. مدل سيستم‌هاي مانا (VSM) رويكردي براي عارضه‌يابي و طراحي ساختار سازماني است كه ريشه در سايبرنتيك سازماني دارد. اين رويكرد، مدلي انتزاعي يا طرحي كلي و عام براي كمك به طراحي ساختار سازماني به شمار مي‌رود. اساس اين مدل آن است كه وجود زيرسيستم‌هاي مشخصي در سازمان و روابط بين آن‌ها مي‌تواند منجر به مانايي سازمان در محيط پيچيده شود. در پژوهش حاضر، از روش‌شناسي سه مرحله‌اي اين مدل كه شامل مراحل شناسايي سيستم، عارضه‌يابي سيستم و كنترل جريان‌هاي اطلاعاتي، كانال‌هاي ارتباطي و خطاهاي پرتكرار است، به­منظور عارضه‌يابي ساختار سازماني سازمان نظام‌مهندسي ساختمان استفاده شده است. به‌كارگيري روش‌شناسي فوق نشان داد كه در سازمان موردمطالعه، مجموعه‌اي از زيرسيستم‌ها، جريان‌هاي اطلاعات و همچنين كانال‌هاي ارتباطي براي دستيابي به مانايي نواقصي دارند كه رفع اين كمبودها سازمان را جهت حركت به سمت مانايي توانمندتر خواهد كرد.

Nowadays, organizations are encountered to increasing complexity and uncertainty in their internal and external environment. A well-designed organizational structure is a cornerstone of achieving an organization’s goals while suiting the environmental challenges. Design models for organization structure must be in a way to consider the inherent complexity of the environment as well as the complexity of stakeholders’ relationships. Viable System Model (VSM) which is rooted in Organizational Cybernetics, is capable of considering the external and internal complexities of organizations. This approach is an outline for diagnosing and designing organizational structure. The fundamental idea of VSM is the existence of specific systems, and their relations in an organization. These can lead the organization toward viability and survivability. This study employed VSM for diagnosing the organizational structure of Iranian Construction Engineering Organization based on three steps methodology which includes system identification, system diagnosis, and checking information flows, communication channels and frequent faults. Applying proposed methodology shown that, a set of systems, information flows, and communication channels have deficiencies in the organization, which needs to be amended in order to achieve viability and the ability to cope with the challenges.