عدالت در اخلاق فردي و اجتماعي با تكيه بر ديدگاه امام خميني

بحث عدل و عدالت در همه‌ي زمان‌ها و مكان‌ها ارزشمند است. آنچه كه از مفهوم عدالت به ذهن متبادرمي‌شود چيزي جزحسن وزيبايي نيست. در رأس همه‌ي عدالت‌ها، عدل الهي است، به اين معني كه پروردگار، فعلي بر خلاف عدالت انجام نداده و در حق بندگان خود ظلم نمي‌نمايد. خداوند عادل،‌ انبياي خود را براي بسط عدالت فرستاده و درآيات قرآن انسان‌ها را نيزبه رعايت عدالت در همه‌ي امور دعوت نموده است كه اين به معناي عدالت بشري مي‌باشد. عدالت بشري خود به دو قسم تقسيم مي‌شود: عدالت فردي و عدالت اجتماعي. افراد ابتدا بايد عدالت را درون خود ايجاد كنند؛ بدين صورت كه با حاكم كردن قوهّ‌ي عقل بر سايرقواي نفس،‌ آنها را متعادل و متوازن نمايند [عدالت فردي]. و پس از آن درصدد اجراي عدالت در اجتماع باشند [عدالت اجتماعي]. در اين مقاله اقسام عدالت بشري مورد نظر است. مقاله‌ي حاضر بر آن است كه عدالت فردي و اجتماعي را بررسي نمايد. اين سؤال مطرح مي‌شود كه چه رابطه‌اي بين عدالت فردي و اجتماعي وجود دارد؟ حضرت‌امام(ره) عدالت فردي و تقوا را شرط تحقق عدالت اجتماعي مي‌دانند. در پاسخ به سؤال و براي ورود به بحث،‌ ابتدا به جايگاه عدالت در قرآن و سپس به اهميت آن در روايات پرداخته شده است. پس از آن به تعريف مفهوم عدالت پرداخته وچندتعريف از آن ارائه شده و در ادامه عدالت بشري را ذيل دو عنوان،‌ عدالت فردي و عدالت اجتماعي بررسي نموده‌ايم. امام خميني (ره) و سايرعلماي اخلاق،‌ ايجاد عدالت بين قواي نفس راكه منجر به عادل بودن فرد مي‌شود، به عنوان شرط و زمينه براي اجراي عدالت در ديگران و در جامعه مي‌دانند. امام (ره) معتقدندكه انسان ابتدا بايد درگفتار و كردار خود عدالت داشته باشد و سپس درصدد اجراي عدالت براي ديگران باشد