عنوان مقاله :
تحليل اجتماعي اخلاق كار ؛ مولفه‌ها و پيشايندها و پسايندهاي آن
پديد آورندگان :
زكي، محمدعلي دانشگاه امام حسين , مظاهري، حسين
كليدواژه :
اخلاق كار , رضايت شغلي , تعهد سازماني , بيگانگي از كار , انگيزش شغلي , كاركنان , شهر نجف‌آباد
چكيده فارسي :
اخلاق كار موضوعي است كه در طول تاريخ به آن پرداخته شده؛ اما در قرن‌هاي معاصر بر اهميت آن افزوده شده است. با ورود به هزارهٔ سوم مي‌توان با اطمينان گفت كه اخلاق كار موضوعي مهم در جامعه‌شناسي كار و حرفه‌هاست. علوم مختلف سازماني و رفتاري، يعني روان‌شناسي كار و همچنين علوم اجتماعي، يعني جامعه‌شناسي كار و حرفه‌ها، ابعاد گوناگون اخلاق كار را بررسي و تحليل كرده‌اند. در راستاي تحليل اجتماعي، پرسش‌هاي اصلي پژوهش حاضر، عبارت‌اند از:
1. ماهيت اخلاق كار چيست و ميزان آن و چهار مؤلفه‌اش ميان كاركنان اداره‌هاي دولتي چه مقدار است؟
2. پيشايندهاي اجتماعي و سازماني، يعني عوامل مؤثر بر اخلاق كار كدام‌اند؟
3. پسايندهاي اخلاق، يعني آثار و پيامدهاي سازماني و شغلي كار چيست؟
پيشايندها، يعني عوامل مؤثر بر اخلاق كار، هفت متغير اجتماعي و سازماني دارند: جنس، سن، وضعيت تأهل، ميزان تحصيلات، نوع سازمان، نوع استخدام و سال‌هاي شغلي. همچنين، چهار متغير سازماني و شغلي، يعني رضايت شغلي، تعهد سازماني، بيگانگي از كار و انگيزش شغلي به‌عنوان پسايندها، يعني آثار و پيامدهاي اخلاق كار درنظر گرفته شده‌اند. در اين پژوهش براي سنجش موضوع پژوهش از پرسش‌نامهٔ اخلاق كار شغلي پتي و همكاران (1991) كه شامل چهار مؤلفه است، استفاده شده است.
نتايج اين پژوهش نشان داد كه هيچ‌يك از پيشايندها يا متغيرهاي هفت‌گانهٔ اجتماعي‌سازماني بر اخلاق كاركنان اداره‌هاي دولتي شهر نجف‌آباد تأثيري نگذاشته‌اند. رابطهٔ معنادار اخلاق كار با چهار پسايند يا متغير سازماني و شغلي، نشان‌دهندهٔ اين است كه اخلاق كار ازسويي، موجب افزايش تعهد سازماني و رضايت شغلي و انگيزش شغلي شده است و ازسويي ديگر، موجب كاهش بيگانگي از كار. نتيجهٔ آزمون مدل پژوهش با استفاده از تحليل مسير، بيانگر اين است كه اخلاق كار ازطريق متغيرهاي رضايت شغلي و تعهد سازماني و بيگانگي از كار، بر انگيزش شغلي كاركنان اثر گذاشته است.
