مدل سازي پراكنش رويشگاه گونه هاي گياهي در مراتع حوض سلطان قم با روش آنتروپي حداكثر

Habitat distribution modeling of some halophyte plant species using Maximum Entropy Method (Maxent) in Hoze Soltan rangelands Of Qum Province

پژوهش حاضر به منظور پيش بيني پراكنش جفرافيايي گونه هاي گياهي، يافتن عوامل محيطي مهم و بررسي دامنه تحمل اين گونه ها نسبت به اين عوامل در مراتع حوض سلطان استان قم انجام شد. با توجه به هدف، اطلاعات پوشش گياهي و عوامل رويشگاهي از قبيل پستي و بلندي، اقليم، زمين شناسي و خاك جمع آوري شد. نمونه برداري از پوشش گياهي به روش تصادفي-سيستماتيك از طريق پلات گذاري در امتداد 4 ترانسكت 1000-200 متري انجام شد. سطح پلات ها با توجه به نوع گونه هاي موجود، به روش سطح حداقل بين 2 تا 25 متر مربع و تعداد آنها با توجه به تغييرات پوشش گياهي و روش آماري 60 پلات تعيين شد. براي اندازه گيري خصوصيات خاك نيز در ابتدا و انتهاي هر ترانسكت يك پروفيل حفر و از دو عمق 30-0 و80-30 سانتي متر نمونه خاك برداشت شد. نقشه متغيرهاي محيطي با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و زمين آمار تهيه شد. سپس نقشه هاي پيش بيني مربوط به پراكنش گونه ها با استفاده از روش مدل سازي آنتروپي حداكثر تهيه شد و ميزان تطابق نقشه هاي پيش بيني با نقشه هاي واقعي با استفاده از ضريب كاپا و دقت مدل هاي حاصل با استفاده از AUC مورد ارزيابي قرار گرفت. بر اساس نتايج اين پژوهش، متغيرهاي هدايت الكتريكي، رطوبت اشباع، آهك، اسيديته و بافت خاك مهمترين ويژگي هاي هستند كه باعث تفكيك رويشگاه هاي مورد مطالعه شده اند. همچنين ميزان تطابق نقشه هاي پيش بيني با نقشه هاي واقعي براي گونه هاي Tamarix passerinoides و Seidlitzia rosmarinus در سطح متوسط (ضريب كاپاي 0/41 و 0/54 درصد) و براي رويشگاه هاي Halocnemum strobilaceum و Artemisia sieberi، در سطح خيلي خوب (ضريب كاپاي 0/74 و 0/7) ارزيابي شد.

The objectives of this study were to estimate geographical distribution of some halophyte plant species، identifying the most important environmental factors affecting the species distribution and understanding tolerance range of the species to some edaphic factors in Hoze soltan rangelands of Qom province. Vegetation، topography، temperature، rainfall، geology and soil characteristics of the study area were studied. Homogeneous units were identified and 4 parallel 200 to 1000 meters transects were established in each unite and vegetation attributes were measured in 60 quadrates. Appropriate quadrate size was determined for each vegetation type (2- 50 square meters) using the minimal area method. Soil samples were collected from 0-30 and 30-80 cm in start and end points of each transect. GIS and Geostatistics methods were used to map the environmental variables. The species distribution models were produced using the species presence data and Maximum Entropy Method (Maxent). The Kappa coefficient index and the area under curve (AUC) were used to evaluate the accuracy of the distribution maps. According to the results، electrical conductivity، moisture saturation percentage، lime content، soil texture and acidity were identified as the most determinant factors for distribution of the plant species in the study area. The agreements (Compliance) of actual and predicted maps for Tamarix passerinoides and Seidlitzia rosmarinus species was moderate but it was acceptable for Halocnemum strobilaceum and Artemisia sieberi.