مقايسه خودتنظيمي انگيزشي و رفتارهاي پرخطر در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي و دانش آموزان عادي

A comparison of motivational self-regulation and high-risk behaviors in students suffering from attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and normal students

زمينه و هدف: اختلال نقص توجه/ بيش فعالي يكي از اختلالاتي مي‌باشد كه توجه بسياري از روان شناسان، روان پزشكان و پژوهشگران را به خود جلب كرده است. ازجمله عواملي كه مي‌تواند در تداوم اين اختلال دخيل باشد، تنظيم نامناسب انگيزه‌ها و رفتارهاي پرخطر است؛ لذا هدف پژوهش حاضر، مقايسه خودتنظيمي انگيزشي و رفتارهاي پرخطر در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي و دانش آموزان عادي است. روش بررسي: اين پژوهش توصيفي از نوع توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري پژوهش حاضر را كليه دانش‌آموزان پسر مبتلا اختلال نقص توجه/ بيش فعالي و دانش آموزان عادي كلاس سوم دبيرستان تشكيل دادند كه در سال تحصيلي 94-93 در شهر اردبيل مشغول به تحصيل بودند. نمونه پژوهش به حجم 80 نفر (شامل 40 دانش آموز عادي و 40 دانش آموز مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي) بودند كه به‌صورت نمونه گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند، براي جمع‌آوري داده ها از مقياس خودتنظيمي انگيزشي، مقياس خطرپذيري نوجوانان ايراني، مقياس تشخيصي كوتاه اختلال نقص توجه/ بيش فعالي بزرگسالان كانرز و مصاحبه تشخيصي بر اساس DSM-5 استفاده شد. يافته ها: نتايج تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA) نشان داد كه ميانگين نمرات خودتنظيمي انگيزشي (در تمامي مؤلفه‌ها) دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي به‌طور معني داري از دانش آموزان عادي كمتر است (0/001>P)؛ همچنين نتايج نشان داد كه ميانگين نمرات رفتارهاي پرخطر (در تمامي مؤلفه‌ها) دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي به‌طور معني داري از ميانگين نمرات دانش آموزان عادي بيشتر است (0/001>P). نتيجه گيري: نتايج به‌دست‌آمده از اين يافته‌ها نشانگر اهميت راهبردهاي خودتنظيمي انگيزشي و تنظيم و تعديل اين انگيزه‌ها در جهت پيشرفت تحصيلي و كاهش رفتارهاي پرخاشگرانه، بي‌توجهي، حواس پرتي و درنهايت پيشگيري و كاهش رفتارهاي پرخطر در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي است.

Background and aims: Attention deficit/hyperactivity disorder is one of the disorders that gains attention of psychologists, psychiatrists and researchers. Among the factors that could be involved in the persistence of this disorder is to improper adjust the motivation and high-risk behaviors. Therefore, the aim of the current study was to compare the motivational self-regulation and high-risk behaviors in students suffering from attention deficit/hyperactivity disorder and normal students. Methods: This is a descriptive-analytic study. The statistical population of this research includes all male students in the Third grade of high schools (ADHD and normal students) in Ardabil city in the 2014-2015 academic year. The research subjects consisted of 80 students (n=40 for each group). Students in these schools were selected by multistage cluster sampling. To collect data, motivational self-regulation scale, high-risk behavior questionnaire, conners' scale and diagnostic interview based on DSM-5 were used. Results: The results of multivariate analysis of variance (MANOVA) showed that the mean of motivational self-regulation scores (all components) in students with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) was significantly lower than normal students (P<0.001). Also, the results showed that the mean of high-risk behaviors (all components) scores in students with ADHD was significantly higher than the normal students (P<0.001). Conclusion: The results of these findings in indicative of the importance of motivational self-regulation strategies and regulation of these incentives is for academic achievement and reduction of aggressive behavior, inattention, distractibility, and ultimately prevention and reduction of high-risk behavior in students with ADHD.