جمع‌آوري و دفع بهداشتي فاضلاب در زلزله در شهرستان ايرانشهر: رويكرد پنل خبرگان و تكنيك دلفي

Collect and sanitation of wastewater in earthquake in Iranshahr; expert panel and delphi technique

زمينه و هدف: مكان‌يابي تأسيسات شهري و به‌طور خاص تصفيه‌خانه‌هاي فاضلاب شهري از سابقه طولاني و اهميت فوق‌العاده اي برخوردار است و مكان گزيني هاي نامناسب كاربري‌ها و تأسيسات شهري مي‌تواند زمينه مهاجرت، جدايي گزيني و افزايش جرم و جنايت، در محلات ناپايدار گردد. مطالعه حاضر باهدف بررسي و تعيين بهترين منطقه براي جمع‌آوري و دفع بهداشتي فاضلاب در زلزله در شهرستان ايرانشهر در سال 1394 انجام گرفت. روش بررسي: مطالعه حاضر به‌صورت مقطعي و با استفاده از پنل خبرگان بود كه به‌منظور مكان‌يابي محل مناسب براي جمع‌آوري و دفع زباله در شهرستان ايرانشهر استان سيستان و بلوچستان انجام گرفت. در ابتدا نسبت به مشاهده و جمع‌آوري و ثبت اطلاعات موردنياز اقدام گرديد و 20 نفر از صاحب‌نظران مديريت در حوادث و بلايا، پدافند غيرعامل و مسئولان بهداشت محيط به‌عنوان جامعه وارد پژوهش شدند. با استفاده از بررسي وضعيت، اطلاعات اوليه در اختيار جامعه پژوهش قرارگرفته و با روش دلفي تعديل‌شده، وضعيت اين مناطق و نقاط قوت و ضعف هر منطقه ازنظر قرارگيري تصفيه‌خانه بهداشتي مورد ارزيابي قرار گرفت. به‌منظور تحليل داده‌ها از نرم‌افزار Excel استفاده گرديد. يافته‌ها: گزينه‌هاي بافت بلوچ و كريم‌آباد به دليل معايب و مشكلات بيشتر از اولويت برخوردار نبودند. گزينه زمين‌هاي منطقه نوك‌آباد سرهنگ با توجه به فاكتورهاي مورد بررسي، بهترين منطقه انتخاب و بهترين روش دفع فاضلاب در منطقه استفاده از سپتيك تانك و چاه جذبي براي درازمدت مي‌باشد. نتيجه‌گيري: گرچه دفع فاضلاب شهرستان ايرانشهر مطلوب نبوده ولي با اقدامات مناسب، مديريت صحيح، تأمين اعتبار و ايجاد آگاهي لازم و بينش درست مي‌توان از مخاطرات آن جلوگيري و از فاضلاب استفاده مجدد و بهينه نمود. با توجه به وضعيت كنوني ايرانشهر پيشنهاد مي‌گردد يك تصفيه‌خانه در اين شهر ايجاد شود و بهترين مناطقي كه مورد پيشنهاد است، همان مناطق پنج‌گانه محل اردوگاه‌ها است كه توجه به شيب توپوگرافي زمين در ابتداي تصفيه‌خانه بايد سنجش و در تصميم‌گيري در نظر گرفته شود.

Background and aims: Locating for urban plants and especially for wastewater has had a historical background and outstanding importance, choosing unsuitable location may lead to emigration, leaving and increase crimes in unstable location. This study was aimed to investigate and find the best geographical place for collection and health sanitation of wastewater after earthquake in Iranshahr in 2015. Methods: This current study was a cross sectional study using expert panel to find the proper place for collecting and sanitation of wastewater after earthquake in Iranshahr, Sistan and Baluchistan province. At first, procedures were performed for observation, collection and record of data, and 20 experts in disaster management, passive defense and environment health officials were included in the study. Using the status, basic information were put in access of research community. By modified Delphi method, the status of these areas and the strengths and weaknesses of each area about location of health refinery was examined. Excel software was used to analyze data. Results: Options of Baft-Baluch and Karim Abad due to disadvantage and more problems were not in priority. Nook-abad Sarhang based on assessed factors was the best location for collection and sanitation of wastewater and the best way was using Septic tank and absorption wells in long time period. Conclusion: Although wastewater sanitation in Iranshahr was not in favorite manner, but using proper proceedings, good management, budget allocation, awareness and correct attitude can prevent hazards and reuse and optimize wastewater. Considering the current statutes of Iranshahr, it was suggested constructing a new refinery and the best places in this regard are those 5 areas which according to steep topography must be assessed at first and then considered in make decision.