تحليل جرم سازمان‌ يافته از دريچه فقه

An Analysis of Systematic Crimes through the Lens of Jurisprudence

جرم سازمان‌يافته، عمل مجرمانه گروهي بيش از دو نفر است كه براي مدت‌زمان قابل‌ ملاحظه‌اي استمرار يافته و به‌صورت هدفمند و از سر تباني براي كسب منافع مادي صورت مي‌گيرد. در رهيافت فقهي، اين پرسش‌ها مطرح است كه آيا موضوع جرم سازمان‌يافته با همه عناصر آن در منابع فقهي قابل جستجو­­ست؟ آيا در ديدگاه‌هاي فقهي، سازمان‌ يافتگي جرم در مجازات تاثير دارد؟ آيا افساد في ‌الارض ملاك و اثر جرم سازمان‌يافته است؟ در اين پژوهش، به روش تحليلي- توصيفي ضمن بررسي مفهوم و عناصر جرم سازمان‌يافته، به سؤال‌هاي مطرح‌ شده پاسخ داده و مشخص مي‌گردد گرچه سازمان‌يافتگي جرم در معناي جديد آن در منابع فقهي قابل جستجو نيست، ولي ردپاي آن را مي‌توان در برخي پديده‌هاي مجرمانۀ صدر اسلام و نيز برخي عناوين مجرمانۀ فقهي يافت. بنابر ديدگاه فقهي، سازمان‌يافتگي و تشكيلاتي بودن، موجب تشديد مجازات و يا حتي تغيير عنوان جرم مي‌شود. در جرائم سازمان‌يافته، افساد في‌الارض به‌مثابۀ ملاك عمل مجرمانه، شديدتر به چشم مي‌خورد و لازم است مجازات جرم سازمان‌يافته در سايۀ اين ملاك تعيين شود.

Systematic crimes are referred to a collective criminal act in which more than two people are involved and last for a noticeable period of time. Such a crime is committed meaningfully and through conspiracy to make financial interests. Utilizing a descriptive-analytical method, the researchers have studied the concept and elements of systematic crime. Clearly, systemacity of crime in its new sense cannot be explored in jurisprudential references; however, some traces of such a crime is seen in the criminal phenomena in early Islamic era such as Efk Plot, Zerār Mosque Plot and alike. Moreover, some other criminal titles are mentioned in jurisprudence such as rebellion, fighting, and conspiracy. The authors believe that according to jurisprudential views, systemacity and organizational identity of such crimes lead to the intensification of the penalty or the change in the cranial title. Moreover, the authors maintain that among the systematic crimes, corruption on the earth receive more severe penalties, as it is a criterion for designating a criminal act and it is necessary that the penalties for systematic crimes are prescribed based on this criterion.