حاكميت اراده ظاهري در ماهيت انشا

The Sovereignty of Manifest Will in the Realm of Researching the Essence of Composition

فقهاي اماميه يكي از شروطِ صحت در معاملاتِ بمعني ­الأعم را وجود قصدِ انشا دانسته­ اند و از اين­ رو، فقدان آن را موجب بطلان يا عدم انعقاد عقد مي­دانند. اين برداشت از مفهوم انشا ناظر به جنبة سلبي آن مي ­باشد كه مورد اتفاق همه فقهاي اماميه است و اختلافي در اين ميان ديده نمي­شود. آنچه محل تأمل است و در لسان برخي از فقهاي معاصر نيز سخن به ­ميان آمده، جنبة ايجابي و سببيّت انشا در تحقق عقد است؛ بيان اين امر، با اين پرسش است كه آيا در انعقاد عقد آنچه سازندة عقد مي­باشد ارادة باطني و انشاي دروني است يا ارادة ظاهري نيز ياراي آن را دارد كه سبب در ساختن عقد باشد. اين اختلاف­ نظر در اين مبنا تا جايي است كه حتي برخي از فقهاي اماميه در تبيين ماهيت انشا به­صراحت آن را همان ارادة مظهره يا ظاهر شده دانسته­ اند. هر چند با تتبع در متون فقهي مي­توان دريافت كه فقهاي اماميه در سببيّت تحقق عقد بيشتر جانب ارادة باطني را گرفته­اند، اما نظرية حاكميت ارادة ظاهري كه برگرفته از برخي فتواهاي آن­هاست مي­تواند به­ عنوان يك نظريه مترقي بسان برخي از مكاتب حقوقي براي اتقان و استحكام معاملات و قراردادها قرار گيرد.

Imāmiyeh Jurisprudents believe that of the conditions of authentic transactions in its general sense is the existence of composition intention, so that its lack will lead to the nullification or failure in signing the contract of sale. Such an understanding of the concept of composition is due to its negative aspect upon which all of the Imāmiyeh Jurisprudents accord and there is no difference among them. The deliberation which has been echoed through the voices of some contemporary jurisprudents is the affirmative aspect of composition in signing contracts. The question raised here is that if the reason for signing contracts is the internal will and internal composition or if the manifest will could lead to signing contracts as well. Such a controversy is arisen to the extent that some Imāmiyeh Jurisprudents have clearly maintained that such a composition is equal to the external will. However, by researching jurisprudential texts, it would imply that Imāmiyeh Jurisprudents have supported the internal will more often in the causation of contract fulfillment. Nonetheless, the theory of the sovereignty of manifest will which is taken from some jurisprudents’ fitwas can be regarded as a progressive theory- such as some of the juristic schools- for solidifying and strengthening transactions and contracts.