تناسب احكام با طبيعت و فطرت مبنايي براي عدالت در حقوق خانواده

Congruity of rulings, nature, and primal genesis as a basis for Justice in Family Law

در فقه اسلامي همه احكام خانواده مجموعه‌اي به‌هم‌پيوسته و منسجم را مي‌سازند و تك‌تك آنها يكديگر را تكميل، تأييد و تبيين مي‌كنند. ازاين‌رو، روشن است كه دربارۀ يك حكم و جايگاه آن در حقوق خانواده، بدون درنظر گرفتن ارتباطش با ديگر احكامِ اين منظومه، نمي‌توان قضاوت نمود. بحث از عدالت در حقوق خانواده نيز از اين قاعده مستثني نيست. با نگاهي به اين احكام و ملاحظۀ تفاوت‌هاي حقوقي ميان حقوق زوجين، اين پرسش مطرح مي‌شود كه مبناي تشريع اين احكام چيست كه بتواند با عدالت تشريعي و درنتيجه، عادلانه بودنِ حقوق در خانواده همسويي داشته باشد؟ به‌نظر مي‌رسد با عنايت به نظام‌مندي احكام خانواده در فقه اسلامي، يكي از اموري كه مي‌تواند مبناي عدالت در حقوق خانواده ازمنظر فقه اسلامي باشد، تناسب ميان احكام خانواده و هماهنگي آن با فطرت و طبيعت است. براي اثبات اين فرضيه و پاسخ به پرسش اصلي مقاله، ضمن تحليل مفاهيم بنيادين، به رابطه و تناسب شريعت با فطرت و طبيعت اشاره شده و با ذكر مصاديق، عادلانه بودنِ احكام خانواده و نسبت آن با تفاوت‌هاي حقوقي ميان حقوق زوجينْ بحث و بررسي شده است.

Islāmic Family law is a coherent and conjunct set of rulings. Every single ruling of this set completes, supports, and explains other rulings. Therefore, it is inaccurate to judge about a verdict and its position in the Family Law regardless of its relation to the other rulings of this collection. Talking about Justice is not an exception to this precept. Legal discrepancies between spouses' rights lead us to ask for jurisprudential foundation of the pertained rulings so that we could affirm the accordance of these verdicts with the legislative Justice. Family Law in Islām is methodical. Accordingly, from Islāmic point of view, congruity of family laws, nature, and primal genesis can be considered as the basis of Justice regarding Family Law. To prove this theory, while giving an answer to the main question of the essay, along with analyzing the main concepts, we will pursue and ponder upon the congruity of Shariʿah, nature, and primal genesis. Moreover, righteousness of the Islāmic Family Law and its impact on the discrepancies between spouses' rights is studied.