جدا سازي، تشخيص و تعيين ژنوتيپ‌هاي آكانتامبا درآب‌هاي سطحي استان چهار محال و بختياري در سال 1395

Isolation, detection and genotyping of Acantamoeba spp. in surface waters of Chaharmahal and Bakhtiari province in 2016-2017

زمينه و هدف: اعضاي جنس آكانتامبا آميب ‌هاي آزاد‌زي هستند كه در محيط ‌هاي طبيعي از قبيل آب ‌هاي سطحي و خاك از پراكندگي گسترده‌اي برخوردارند. برخي از گونه ‌هاي آكانتامبا قادرند در انسان طيفي از بيماري‌ ها نظير آنسفاليت آميبي مزمن، كراتيت و ضايعات پوستي را ايجاد كنند. آگاهي از انتشار گونه‌ هاي آكانتامبا در منابع محيطي، به ويژه در آب هاي سطحي مي ‌تواند اطلاعات ارزشمندي را در اختيار پزشكان و كارشناسان بهداشت قرار دهد. هدف از اين مطالعه جداسازي، تشخيص و تعيين ژنوتيپ‌ هاي آكانتامبا در آب‌ هاي سطحي بود. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي 104 نمونه از آب‌ هاي سطحي استان چهارمحال و بختياري با استفاده از روش ‌هاي كشت، مشاهده ميكروسكوپي و روش هاي مولكولي واكنش زنجيره ‌اي پلي ‌مراز و تعيين توالي مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج به دست آمده از انجام آزمايش ها با استفاده از برنامه نرم افزاري SPSS و آزمون هاي آماري دقيق فيشر، مك نمار و مربع كاي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و مقادير كمتر از 0/05 معني ‌دار تلقي گرديد. يافته ‌ها: در اين مطالعه كليه نمونه هاي كشت شده روي محيط آگار غير مغذي پس از طي دوره انكوباسيون و در زمان هاي متفاوتي روي محيط رشد يافته بودند. با اين حال، آزمايش ميكروسكوپي و واكنش زنجيره ‌ايپلي‌ مراز نشان داد كه با استفاده از دو روش اخير به ترتيب، 63/46% و 22/1% از نمونه ها از نظر وجود آكانتامبا مثبت بوده‌ اند. در مطالعه حاضر آزمون دقيق فيشر نشان داد كه ميزان فراواني آكانتامبا در شهرستان ها به طور معني داري با يكديگر متفاوت بود (0/34=P). بر اساس تجزيه و تحليل يافته هاي اين مطالعه، آزمون مربع كاي نشان داد كه بين ميزان فراواني آكانتامبا در مناطق شهري و روستايي تفاوت معني دار جزئي وجود دارد (0/59=P). در اين مطالعه تعيين توالي DNA آكانتامبا نشان داد كه در آب ‌هاي اين استان تنها سه ژنوتيپ T2، T4 و T5 وجود دارند كه در بين آن ها ژنوتيپ T4 آكانتامبا از فراواني بيشتري برخوردار است. نتيجه‌ گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه در آب‌ هاي سطحي استان گونه ‌ها و ژنوتيپ ‌هاي مختلفي از آكانتامبا وجود دارند كه با توجه به پتانسيل بيماري ‌زايي برخي از آن ها براي انسان، به ويژه در بيماران مبتلا به نقص سيستم ايمني، پزشكان بايد از اين خطر بالقوه محيطي آگاه شوند.

Background and aims: Members of the genus Acanthamoeba are free-living amoebae with a widespread distribution in environments, including surface waters and soil. Some of Acanthamoeba species are able to produce various human diseases such as Granulomatous Amoebic Encephalitis (GAE), keratitis, and skin lesions. Awareness of Acanthamoeba spp.distribution in environmental sources, particularly surface waters can provide valuable information for physicians and health experts. The aim of present study was to isolate, detect, and genotype of Acanthamoeba in surface waters. Methods: In this analytical and descriptive study one hundred and four water samples collected from different surface water resources of Chaharmahal and Bakhtiari province were studied by using culture, microscopy and the molecular methods, polymerase chain reaction, and sequencing. The data were analyzed by the SPSS ver. 20 software and the statistical tests, Fischer's exact test, McNemar and Chi- square. The values P<0.05 were considered significant. Results: Although all of the samples had been grown on non-nutrient agar, the microscopic examinations and PCR revealed that only 63.46% and 22.1% of these Amoebae were Acanthamoebaspp., respectively. The Fischer's exact test showed that the frequency of Acanthamoeba was significantly different between districts (P=0.034). According to the Chi-square test there was also a partial relationship between the frequency of Acanthamoeba in urban and rural areas (P=0.059).The sequencing of Acanthamoeba DNA showed that T2, T4, and T5 genotypes of the organism, were present in the samples and of these T4 genotype of Acanthamoebawas more prevalent. Conclusion: The present study indicates that different species and genotypes of Acanthamoba are present in surface waters of this area and respect to the potential hazard of Acanthamoeba spp. for human, particularly in immunedeficient patients, physicians should be aware of this potential environmental risk.