شناسايي و تعيين غلظت هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه‌اي در آب چاه‌هاي مجاور جايگاه‌هاي سوخت شهر همدان (91-1390)

Determination of PAHs Concentrations in Water Samples Exploited from Wells in Vicinity of Gas Stations in Hamedan, 2012

سابقه و هدف: PAHs از مهم‌ترين آلاينده‌هاي منابع آب زيرزميني محسوب مي‌شوند. بنابراين در اين پژوهش نسبت به ارزيابي غلظت PAHs در آب چاه‌هاي مجاور جايگاه‌هاي عرضه سوخت شهر همدان اقدام شد. مواد و روش‌ها: طي فصول زمستان 1390 و بهار 1391 در مجموع 52 نمونه آب از عمق 30 سانتي‌متري چاه‌هاي مجاور 13 جايگاه سوخت شهر همدان مطابق روش استاندارد برداشت شد. استخراج و قرائت غلظت هيدروكربن‌ها به ترتيب توسط روش ميكرو استخراج مايع- مايع و استاندارد مرجع EPA-8270 و پردازش آماري داده‌ها نيز توسط نرم‌افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها: 13 هيدروكربن آروماتيك حلقوي در نمونه‌ها شناسايي شد. كمينه و بيشينه ميانگين غلظت هيدروكربن‌ها بر حسب ميكروگرم بر ليتر در فصل زمستان با 0/047±0/043 و 6/96±4/29 به ترتيب مربوط به آسنفتيل و نفتالن و در فصل بهار با 0/073±0/059 و 0/041±0/194 به ترتيب مربوط به آسنفتيل و فلورانتن مي‌باشد. هم‌چنين مقايسه ميانگين غلظت هيدروكربن‌ها با رهنمود WHO، EPA و سازمان ملي استاندارد ايران نشان داد كه ميانگين غلظت تجمع يافته نفتالن در كل دوره نمونه‌برداري بيش‌تر از رهنمود EPA مي‌باشد. استنتاج: با توجه به اين كه ميانگين غلظت نفتالن در برخي نمونه‌ها بيش از حد استاندارد مي‌باشد، بنابراين استحصال از آب چاه‌هاي اطراف جايگاه‌هاي عرضه سوخت مي‌تواند منجر به بروز معضلات محيط زيستي و بهداشتي شود، كه اين موضوع لزوم اجراي برنامه‌هاي پايش دوره‌اي مخازن ذخيره سوخت و منابع آب زيرزميني اطراف جايگاه‌ها را بيش از پيش نمايان مي‌سازد.

Background and purpose: PAHs are the most important pollutants of groundwater resources. Therefore, this study aimed at determining the PAHs concentrations in water samples exploited from wells near gas stations in Hamadan, Iran. Materials and methods: We collected 52 water samples from 30 cm depth of the wells from 13 gas stations in winter and spring in 2012. The extraction and identification of hydrocarbons concentration were performed using liquid-liquid micro extraction and EPA-8270 reference standards, respectively. All statistical analyses were performed using the SPSS statistical package. Results: The PAHs in winter and spring has been observed with acenaphthylene recording the highest concentration of 0.043±0.047 μg/L and 0.059±0.073 μg/L, respectively and naphthalene and fluoranthene with the least concentration of 0.194±0.041 μg/L and 4.29±6.96 μg/L, respectively. Also, the mean concentrations of evaluated hydrocarbons in specimens compared with permissible exposure limits proposed by WHO, EPA and Iranian National Standards Organization showed that the mean concentrations of naphthalene in all evaluated samples were significantly higher than EPA permissible exposure limits. Conclusion: The mean concentrations of naphthalene in some samples were higher than permissible limits, therefore, water exploitation from the wells near gas stations could result in many environmental and health problems. So, periodic monitoring of fuel tanks and groundwater resources near gas stations is recommended.