سهراب شهيد ثالث و ناسينما در ايران؛ مطالعه موردي : فيلم‌هايِ "يك اتفاقِ ساده" و "طبيعتِ بي جان"

(Sohrab Shahid Saless and Acinema in Iran (Case study: A simple event and Still Life

بيان مسئله: سهراب شهيد ثالث، از جمله مهمترين كارگردانهايِ سينماي ايران در دوران پيش از انقلاب اسلامي است كه توانست با آثار سينمائي خود از جمله فيلم‌هاي (يك اتفاق ساده) و (طبيعت بي جان)، جريان جديدي را در سينماي ايران پايه گذاري كند. مؤلفه هاي سينماي شهيد ثالث برگرفته از سينماي نامتعارفي است كه مي توان آن را نزديك به تعبير (ناسينما) از ژان فرانسوا ليوتار – فيلسوف معاصر فرانسوي- دانست. ليوتار معتقد است اگر سينما را معادلِ (نوشتن با حركت) تعبير كنيم، آنگاه دو دسته از حركات يعني (حركتِ بيش از اندازه) و (سكونِ بيش از اندازه)، ناسينما تلقي مي‌شود چرا كه در واقع نفي كننده همه آن چيزي است كه ما از قواعد قراردادي تصوير در سينما مي شناسيم. اين دو نوع حركت را حتي مي توان در صحنه هايِ خاصي از فيلم‌ها نيز بازشناسي كرد و مورد تأكيد قرار داد. سينمايِ سهراب شهيد ثالث، سينمائي است كه با توجه به بُنيان هايِ تاريخي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي دهه هاي 40،30 و 50 خورشيدي، مسيري متفاوت با سينماي بدنه يا جريان اصلي ايران داشته و توانست با تبعيت از اصولِ ناسينماي ليوتار و قاعده (سكونِ بيش از اندازه) و (اقتصادِ بي بازگشت يا ليبيدويي) در طراحي عناصر روايي و سبكي، به بياني تازه در سينما دست يابد. هدف: معرفي سينماي شهيد ثالث به عنوان جلوه اي از حضور جريان (ناسينما) در ايران روش تحقيق: روش تحقيقِ اين مقاله مبتني بر رويكرد توصيفي- تحليلي بوده و در گردآوري اطلاعات از روشِ كتابخانه اي استفاده شده است. نتيجه گيري: سهراب شهيد ثالث با تأكيد بر پردازشِ رئاليستيِ جهان زيستِ فرهنگي- ملي، مقابله با تفكرِ وارداتيِ حاصل از اقتصادِ آسيب پذير و همچنين حركتِ متكي بر سكونِ عرفانِ ايراني- اسلامي، ناسينمائي نوين در ايران بوجود آورد. فيلم (يك اتفاق ساده) و (طبيعتِ بي جان) كه به ترتيب در سال هاي 1352 و 1354 خورشيدي توسط سهراب شهيد ثالث توليد شده اند، نمونه هايي موفق از وجودِ جريانِ (ناسينما) در ايران است.

Statement: Sohrab Shahid Saless is one of the most important directors of Iranian cinema during the pre-Islamic era. He was able to establish a new stream of Iranian cinema with his works of cinema, including films (A simple event) and (Still life). Slowly The elements of Shahid Saless’s cinema are based on unusual cinema that can be considered close to the interpretation of French contemporary philosopher Jean-François Lyotard. Lyotard believes that if we interpret the cinema as writing with motion, then two categories of movements (excessive movement) and (excessive stagnation) are considered to be nasty, because in fact the rejection of all that is We know the contractual rules of the film in the cinema. These two types of moves can even be recognized and emphasized in certain scenes of the films. The cinema of Sohrab Shahid Saless is a cinema that according to the historical, cultural, social, political and economic foundations of the 50s, 60s and 70s, has a different course with the cinema of the body or the mainstream of Iran, and has succeeded in following the principles of Lyotard’s nobility and The rule (excessive stagnation) and (non-returning or libidical) in the design of elements of narrative and lightweight is a new expression in the cinema. ● Purpose: To introduce Shahid Saless’s cinema as a manifestation of the presence of stream (Acinema) in Iran ● Research method: The research methodology of this paper is based on descriptive-analytical approach and the library method has been used in collecting information. ● Conclusion: Sohrab Shahid Saless, with an emphasis on the realist world-wide process of national-cultural-nationalist struggles against imported thinking from the vulnerable economy, as well as the movement based on the persistence of Iranian-Islamic mysticism, created a new intolerance in Iran. The films (a simple event) and (still life), produced in the years 1974 and 1976 by Sohrab Shahid Saless are successful examples of the current (Acinema) flow in Iran.