پديد آورندگان :
صابونچي، پريچهر دانشگاه تهران - پرديس هنرهاي زيبا , ابرقويي، حميده دانشگاه تهران - پرديس هنرهاي زيبا , متدين، حشمت اله دانشگاه تهران - پرديس هنرهاي زيبا - گروه منظر
كليدواژه :
پيوستگي منظرين , مفصل‌بندي , شبكه سبز , زيرساخت شهري
چكيده فارسي :
به دنبال مشكلات زيست‌محيطي، اجتماعي و هويتي شهرها، ناشي از وسعت گرفتن آنها و نفوذ هرچه بيشتر فضاهاي انسان‌ساخت به فضاهاي طبيعي، فضاهاي سبز نه فقط به‌عنوان لكه‌اي سبز در برابر توده‌ها بلكه به مثابه عاملي براي ارتقاي زيست شهروندان شناخته مي‌شوند. امروزه زيرساخت‌هاي طبيعي و شبكه‌هاي سبز يكي از ساختارهاي اصلي شهر هستند كه جميع ابعاد كيفي و كمي منظر شهر را مورد توجه قرار مي‌دهند. در سال‌هاي اخير نيز اقداماتي براي توسعه فضاهاي سبز شهرهاي ايران به عمل آمده اما نتيجه و اثرگذاري اقدامات بشدت كم بوده و كيفيت مورد انتظار به دست نيامده است. مطالعات حاكي از آن است كه عامل اصلي بي‌كيفيتي، رويكرد تك‌بعدي و بخشي به اين مقوله در بخش كلان -به‌معناي عدم درنظرگيري ارتباطات متناسب با ديگر ساختارها و عملكردهاي اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي شهر- و همچنين نبود پيوستگي و انسجام در ميان اجزاي شبكه سبز در بخش خُرد است.
اين پژوهش با هدف يافتن رويكرد و راه‌كاري مناسب براي بي‌كيفيتي شبكه‌هاي سبز شهرهاي معاصر ايران، ضرورت وجود شبكه‌هاي سبز منسجم و پيوسته در ساختار شهرها را از طريق تحليل محتوايي و تاريخي آنها، در شهرهاي گذشته و معاصر ايران مورد بررسي قرار مي‌دهد و معيارهاي شكل‌گيري شبكه‌هاي سبز منسجم را به لحاظ كالبدي و معنايي دنبال مي‌كند. مطالعات پيش‌رو نشان مي‌دهد كه به منظور خروج از بحرانِ عدم مطلوبيت فضاهاي سبز، بايد امكان پيوند چندجانبه زيرساخت سبز با ساير زيرساخت‌ها و وجوه مختلف زيست‌محيطي، اقتصادي و اجتماعي شهر را فراهم شود. از سويي ديگر اين پيوند و اتصال نيز بايد ميان اجزاي شبكه سبز براي حفظ پيوستگي و انسجام شكلي و كالبدي، معنايي و عملكردي آن برقرار شود. اين مقاله براي تحقق انسجام دروني و بيروني شبكه سبز شهر، راه‌كار مفصل‌بندي را به‌مثابه شيوه‌اي منظرين پيشنهاد مي‌دهد. بدين معنا كه مفصل‌بندي با تأكيد بر كالبد، كاركرد و نقش هويتي ساختار سبز شهر، مبنايي براي انتظام و سازماندهي فضاهاي سبز نسبت به ساير ساختارهاي شهري و عاملي مؤثر بر كيفيت‌بخشي آنهاست. همچنين مفصل‌بندي با ايجاد شبكه‌اي واحد از فضاهاي سبز، سبب ادراك و فهم بهتر شهروندان از منظر و محيط طبيعي و زمينه‌ساز افزايش خوانايي و هويت شهر مي‌شود.
چكيده لاتين :
Following the environmental, social and identity problems in cities generated by urban expansion and invasion of built spaces to natural spaces, the green spaces are recognized not only as green fragments that are in contrast with urban masses, but also as effective factors in enhancing the citizens’ lives. Currently, natural infrastructures and green networks are considered as the main urban structures that take into account all the qualitative and quantitative aspects of the city. Recently, multiple measures have been carried out to develop green spaces in t cities of Iran; however, they have not been effective in achieving the expected quality. Studies reveal that the main reason for qualitative deficiencies is the partial and one-dimensional view to this category in the macro-scale – i.e. ignoring a proper relation with other structures and social, economic, and environmental urban functions - and the existence of incoherent green network components in the micro-scale. This paper aims at finding the appropriate approaches and strategies for resolving the qualitative deficiencies of green networks in contemporary cities of Iran and to scrutinize the necessity for existence of an integrated and coherent green networks in city structures through the historical and content analysis of the past and present cities of Iran. Moreover, it tries to seek the criteria for the formation of green coherent networks in terms of physical and semantic aspects. The research studies indicate that green infrastructures should be connected to other infrastructures, and different environmental, economic and social features of the city in multidimensional aspects in order to solve the inadequacy problems of green spaces. Additionally, this connection should be established between the components of the green network in order to preserve its formal, semantic, and functional cohesion and integrity. This paper proposes the articulation strategy as a landscape approach to realize the internal and external cohesion of the green city network. In other words, articulation, with emphasis on the physic, function and role of identity in the urban green structure, formulates a basis for the organization of green spaces in relation to other urban structures and can be regarded as a factor for enhancing quality. Moreover, articulation created by an integrated network of green spaces would lead the citizens to better understand and perceive the landscape and natural environment, and eventaully enables legibility and identity in the city.
