چكيده فارسي :
ارتباط هنر و فضاي شهري در طول تاريخ موجب انتفاع هر دو پديده بوده است. اما شتاب تحولات سده گذشته موجب چالش‌هايي در زمينه ارتباط هنر با فضاهاي شهري در كشور ما شده، به گونه‌اي كه هنر به كارگرفته شده در شهر بيش از هر چيز ماهيتي فرمايشي و الصاقي دارد و نه مردمي، واجد معنا و همخوان با ويژگي‌هاي فضا.
در ارتباط با ارتقاي كيفي فضاهاي شهري دو نگاه اصلي به پديدة هنر شهري وجود دارد : «هنر به منزلة وسيله‌اي براي زيباسازي فضا» و «هنر به منزلة وسيله‌اي براي تقويت ارتباط ذهني مخاطب با فضاي شهري». در ديدگاه دوم، تأكيد اصلي بر ارتقاي معناي فضاي شهري از طريق هنر است. ارتباط هنر و فضاي شهري در لايه عميق‌تر ذهني و معنايي، مستلزم كشف سازوكار ارتباط مخاطب/كنشگر با فضا و هنر شهري است كه دغدغه اصلي اين پژوهش است.
هدف پژوهش :
اين پژوهش به دنبال ارايه چارچوبي مفهومي به منظور توضيح ارتباط بهينة دو پديده هنر و فضاست. با اين هدف، پس از بررسي بعد معنايي فضاي شهري از خلال آراي صاحبنظران، نيز بررسي سازوكار انتقال معاني توسط هنر، مدلي براي نحوة همكاري هنر در ساخت، تقويت و بازيابي معناي فضاي شهري ارايه شده است.
روش پژوهش :
روش مورد استفاده در پژوهش، تحليل محتواي كيفي است. در مرحلة اول، از طريق تحليل مقايسه‌اي سازوكار انتقال معاني هنر و فضاي شهري، مدل اوليه پژوهش ارايه شده است. مضامين ارتباطي در قالب «هنرمند و قدرت‌ها/كالبد»، «مخاطب جمعي/اجتماع»، «مخاطب فردي/شخص» از مدل، استخراج شده و سپس با بررسي اين مضامين از طريق تحليل محتواي پژوهش‌هاي صورت گرفته در اين زمينه، ابرهنجارها و هنجارهاي معطوف به هنر و فضاي شهري استنتاج شده است.
نتيجه‌گيري :
ابرهنجارها، سه مفهوم اصلي «زمينه‌گرايي فرهنگي»، «دموكراسي» و «تجربه زندگي روزمره» هستند كه خود به هنجارهايي هم در ارتباط با به كارگيري هنر در فضا و هم در ارتباط با نحوة انطباق فضاي شهري با هنر مشتق مي‌شوند. همچنين به تأثيراتي كه اين هنجارها از طريق معنابخشي به فضاي شهري بر كيفيت آن مي‌گذارند نيز پرداخته شده است.
چكيده لاتين :
The interaction between art and urban space has been historically useful to both phenomena. However, the accelerated developments of the past century have led to formation of some challenges in the interaction between art and urban space in Iran. So that the art used in cities has an inspired and space-attached nature, rather than being popular, meaningful and consistent with space features.
Regarding the qualitative development of urban spaces, there are two major attitudes towards the art: ‘art as a means to beautify spaces’ and ‘art as a means to enhance the addressees’ mindset on urban space.’ The second attitude emphasizes on improving the meaning of urban space through art. The main concern of this research is that the interaction between art and urban space in deeper subjective and semantic layers requires the discovery of the mechanism of addressee /actor interaction with urban space and art.
This research seeks to provide a conceptual framework for explaining the optimal interaction between art and space. Therefore, having examined the semantic aspect of urban space through experts’ views and also having studied the mechanism of the transfer of meanings via art, a model is proposed to explain how the involvement of art in formation, enhancement, and regeneration of urban space meaning.
This research uses qualitative content analysis. In the first step, the initial research model is presented through a comparative analysis of the mechanism of transfer in which the meanings are transferred through art to the urban space.Interaction contents are obtained from the model in the form of ‘artist and authorities/ body’, ‘collective addressee/ community’, ‘individual addressee/ person’. Thereafter, these contents are studied by analyzing the research conducted in the field, and the main norms, and norms concerning urban space and art are deduced.
The main norms are crystalized in three main concepts, including: ‘cultural contextualism’, ‘democracy’ and ‘everyday experience’ that are derived from the norms concerning the use of art in space as well as the adaption of space to art. Eventually, the effects of these norms on the quality of urban space are mentioned by meaningfulness.
