مكان يابي سد باطله معدن مس درآلو با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي و تصميم گيري چند معياره

Deralu Tailing Dam Site Selection Using GIS and Multi Criteria Decision Making

كانسار مس درآلو در فاصله 120 كيلومتري جنوب شهر كرمان و 35 كيلومتري شمال شرقي رابر در منطقه اي كوهستاني، بين كوه هزار به ارتفاع 4465 متر و كوه لاله زار به ارتفاع 4351 متر قرار دارد. يكي از تاسيسات مورد نياز براي بهره برداري از معدن، احداث سد باطله براي كارخانه فرآوري مي باشد. محل احداث سدهاي باطله تاثير به سزايي بر سرمايه گذاري اوليه و هزينه تمام شده در عمليات معدنكاري مي گذارد. در گذشته فرآيند انتخاب محل سدها مبتني بر مسائل اقتصادي و معيارهاي تسهيل در عمليات اجرايي بوده؛ ولي امروزه به علت لحاظ شدن ملاحظات زيست محيطي، فرآيند انتخاب محل سدهاي باطله پيچيده شده است. در اين مطالعه براي مكان­يابي سد باطله معدن مس درآلو از سامانه اطلاعات جغرافيايي به عنوان نرم افزار پشتيبان تصميم­گيري استفاده شده است. در تعيين محل سد باطله پارامتر­هاي زيادي موثر هستند، كه اين امر باعث پيچيدگي در انتخاب محل سد باطله مي­شود. در اين تحقيق از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) - كه بر اساس وزن دهي به پارامتر­ها از سوي كارشناسان مي­باشد - استفاده شده است. پس از بررسي نظرات كارشناسان، لايه هاي اطلاعاتي در پنج گروه شامل زمين شناسي، زيست محيطي، هيدرولوژي، مورفولوژي و اقتصادي طبقه بندي شد. سپس، مقايسه زوجي بين لايه­ها براي وزن­دهي انجام شد. پس از تعيين وزن هر يك از معيارها، با استفاده از زوش مجموع وزنها، نقشه نهايي در سامانه اطلاعات جغرافيايي تهيه گرديد. در نهايت با انجام عمليات كنترل صحرايي، چهار ناحيه جهت مطالعات تكميلي در مناطق پيشنهادي مشخص گرديد. اين چهار ناحيه با استفاده از مدل تاپسيس با هم مقايسه شدند و گزينه مطلوب پيشنهاد شد.

Deralu Copper Mine in 120 Km of south of city Kerman and 35 Km of north Eastern Baft in mountain area, are rested between Hezar with high of 4465 meters and Lalehzar by high 4351 m mountains. Tailings dam for the processing plant, is a required facility for mining operation. Site selection of tailings dams has a great impact on the initial and final investment of the mining operations. The dam site selection process was based on economic issues and of ease of operation criteria in the past, but for now, due to the importance of the environmental issues, tailings dam site selection is a complicated process. In this study, determination of location of the copper mine tailings dam Deralu using GIS software as a decision support software is used. Many parameters affect the localization of tailings dam, which these parameters cause complexity in choice of localization of tailings dam. In this research, the Analytic Hierarchy Process (AHP) - based on weighting parameters by the experts, will attempt to locate - is used. The opinions of experts, consisting of five layers of geological, environmental, hydrological, and economic and morphology was classified. Then, paired comparisons were performed between the layers to weight. Simultaneously the weighted sets analyzes were inconsistent judgments. Finally, By field control operations, the four proposed areas for further research were identified. The four regions were compared using TOPSIS method and preferred option was chosen.