رابطه بين فراواني قارچ هاي ماكروسكوپي چوب زي درختان بلندمازو (.Quercus castaneifolia C.A.M) و ممرز (.Carpinus betulus L) با عوامل فيزيوگرافي (مطالعه موردي: جنگل خيرود نوشهر)

The relationship between abundance of wood macrofungi on chestnut-leave Oak (Quercus castaneifolia C.A.M.) and hornbeam (Carpinus betulus L.) and physiographic factors (Case study: Kheyroud forest, Noshahr)

قارچ‌ها بخش بزرگي از موجودات زنده هستند كه در شرايط اكولوژيكي متفاوت يافت مي‌شوند و يكي از اجزاي مهم اكوسيستم جنگل به‌شمار مي‌روند. باتوجه به اينكه جنگل‌هاي شمال ايران غالباً كوهستاني‌اند و تنوع رويشگاهي بالايي نيز دارند، بررسي اين موضوع بسيار مهم است كه عوامل مهم فيزيوگرافي ازقبيل ارتفاع از سطح دريا، شيب و جهت دامنه تا چه حد در تنوع و فراواني قارچ‌هاي ماكروسكوپي درختان بلندمازو و ممرز اين جنگل‌ها مؤثر است. براي كسب اطلاعات در اين زمينه جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود در نوشهر انتخاب شد و بعد از انجام دادن جنگل‌گردشي‌هاي مقدماتي و انتخاب پارسل‌هاي مورد نظر، در فصل‌هاي تابستان و پاييز طي چندين برداشت در پارسل‌هاي 110، 207 و 311 به‌ترتيب واقع در بخش‌هاي پاتم، نم‌خانه و گرازبن اين جنگل نمونه‌برداري انجام شد و از كليۀ درختان بلندمازو و ممرز قارچ‌زده آماربرداري صددرصد شد. درمجموع اين سه پارسل 190 نمونه قارچ ماكروسكوپي از روي درختان بلندمازو و ممرز جمع‌آوري شد كه 113 نمونۀ آن‌ها مربوط به قارچ‌هاي چوب‌زي بودند. نمونه‌هاي جمع‌آوري شده در آزمايشگاه قارچ‌شناسي موسسۀ تحقيقات گياه‌پزشكي كشور شناسايي شدند. شناسايي نمونه‌ها با استفاده از منابع استاندارد و براساس خصوصيات ماكروسكوپي و ميكروسكوپي قارچ‌ها صورت گرفت. پس از محاسبات آماري در محيط SAS و آزمون دانكن، نتايج اين بررسي نشان داد، در سطح 1 درصد، فراواني قارچ‌هاي ماكروسكوپي چوب‌زي و عوامل فيزيوگرافي (ارتفاع از سطح دريا، شيب و جهت دامنه) رابطۀ معني‌داري دارد؛ به‌طوري‌كه بيشترين فراواني قارچ‌هاي ماكروسكوپي چوب‌زي به‌ترتيب در ارتفاع 800 تا 1200 متر بالاتر از سطح دريا، شيب 0 تا 20 درصد و در جهت غرب و جنوب غرب است.

Fungi include a large group of organisms that are found in different ecological conditions and are important components in forest ecosystems. The northern forests of Iran are mountainous mixed forests, and have high biological diversity. The aim of this research was asses influence of physiographic factors on abundance and diversity of wood macrofungi. After of primary field inspection fungi samples were collected in summer and fall seasons from oak and hornbeam trees. The collected sampeles belong to compartments 110, 207 and 311 in educational and research forest of the University of Tehran. Totally 190 samples of macrofungi from oak and hornbeam tress were collected in three compartments, 114 samples of collected specimens belong to wood decay fungi. The collected samples were identified according to standard sources based on macroscopic and microscopic characteristics of fungi, in Iranian Research Institute of Plant Protection. The Duncan test was used for statistical analysis by SAS software. Results showed significant relationship between the physiographical factors (altitude, slope, and aspect) and abundance of fungi in (p<0.01), the most of macrofungi species were found in altitude between 800 to 1200 M, on slopes 0 to 20 percent and in the southwest and west aspects.