ارزيابي كيفيت آب رودخانۀ ليقوان‌چاي براساس شاخص‌هاي زيستي

Quality of Lighvan Chai River Based on Biological Factors

پژوهش حاضر به منظور آشكاركردن ميزان تاثيرات ورود فاضلاب ناشي از توسعه صنايع لبنيات، دامپروري و نيز توسعه جوامع انساني بر كيفيت آب رودخانه ليقوان چاي، با بررسي جوامع بي مهرگان كف زي و غلظت نيترات و فسفات، انجام گرفت. براي اين منظور تعداد 7 ايستگاه، با توجه به نتايج عمليات پيش نمونه برداري، از بين 10 ايستگاه انتخاب شدند. نمونه برداري هاي اصلي در بهار 1389 در ماه هاي فروردين، ارديبهشت و خرداد انجام شد. به طور كلي 17 خانواده بي مهرگان كف زي شناسايي شدند. خانواده هاي Chironomidae و Simoliidae در همه ايستگاه ها غالب بودند. نتايج نشان دهنده نوسانات بارز تركيبات نيترات و فسفات از فروردين تا خرداد است. اين تركيبات در ايستگاه 1 تغييري را نشان ندادند و همواره مقدار آن ها براي نيترات و فسفات به ترتيب 0.0 و 0.1 بود. در آخرين و آلوده ترين ايستگاه، اين تركيبات در فروردين ماه به ترتيب از 6.7 و 5.8 براي نيترات و فسفات، به 8.2 و 7.3 ميلي گرم در ليتر در خرداد ماه افزايش يافته است. خانواده هاي (P<0.01) Beatidae و Leptoceridae،Chironomidae و (P<0.05) Siimoliidaeبه طور معني داري طي ماه هاي گوناگون از ايستگاه 1 تا 7 تغيير يافته اند. به موازات اين تغييرات، شاخص آلودگي وضعيت سلامت رودخانه طبق شاخص هيلسنهوف (FBI) در بدترين حالت در خرداد ماه از ايستگاه 1 تا 7 به ترتيب از 3.30 به 7.61 رسيده است. اين اعداد نشان دهنده قرار گرفتن آب ايستگاه 1 در كلاس بسيار پاك و عالي و آب ايستگاه 7 در كلاس ضعيف است. تحقيق انجام شده گوياي وضعيت نسبتا سالم آب رودخانه از ايستگاه 3 به بالادست است

This study was organized to investigate the effects of domestic and industrial effluents on Lighvan Chai water quality using macroinvertebrates community and the concentration of nitrat and phosphate. Based on persampling results, seven sampling site were selected. Aamples were collected in April, May and June 2010. Seventeen families of macrobentics were found in Lighvan Chai River and Siimolidae and Chirnomidae were dominant in all sites. The concentrations of nitrate and phosphate showed some fluctuation from April to June, however in site 1their concentrations were stable from 0.0 to 0.1 ppm, respectively. In site 7, nitrate and phosphate concentrations changed from 6.7 and 5.8 in April to 8.2 and 7.3 in June, respectively. The population of Beatidae, Leptoceridae, Chironomidae and Siimoliidae families showed significant (P<0.05) changes from dite 1 to site 7, during sampling period. Family biological index (Hilsenholf Indicator) changed from 3.30 in site 1 to 7.61 in site7 in June. The index showed the water quality of site 1 belongs to pure class (II) and water quality decrease toward downstream, so that the water quality of site 7 belong to polluted class (VI). Although water of sites 1, 2 and 3 were showed to be non-polluted, intensive development of tourism, ranching and dairy industry and the entrance of domestic, agricultural and industrial wastewater might result in pollution of water body.