تحليل وضعيت كيفي اكوسيستم رودخانه خيرود كنار نوشهر با استفاده از شاخص هاي تنوع زيستي BMWP و ASPT

Comparison of BMWP, ASPT and biodiversity indexes in order to assessment of temporal rivers quality (case study: Kheiroud-kenar River)

هدف از اين پژوهش بررسي وضعيت كيفي رودخانه خيرودكنار و مقايسه كارايي شاخص هاي زيستي BMWP و ASPT با شاخص هاي تنوع به منظور پايش زيست محيطي رودخانه هاي موقتي بود كه بدين منظور تعداد 4 ايستگاه در طول مسير رودخانه خيرودكنار انتخاب و به طور ماهانه به مدت 9 ماه از سال (در ماه هاي پرآب رودخانه) از آبان ماه 1391 تا تيرماه 1392، با 3 تكرار در هر ايستگاه، اقدام به نمونه برداري از بزرگ بي مهرگان كفزي شد. پس از شناسايي و شمارش ماكروبنتوزها، با استفاده از امتيازهاي مخصوص متعلق به هر خانواده، شاخص BMWP و پس از آن شاخص ASPT محاسبه شد. نتايج نشان داد كه آب رودخانه خيرودكنار به جز در ناحيه مجاور روستاي نجارده داراي وضعيت كيفي مطلوب مي باشد، با اين حال ايستگاه مطالعاتي مجاور روستا كه شاخص BMWP آن 64.2 بدست آمد، داراي وضعيت كيفي متوسط مي باشد. همچنين شاخص زيستي ASPT نيز براي ايستگاه هاي مطالعاتي نتايج مشابهي را بدست آورد. با اين حال شاخص تنوع شانون-وينر براي ايستگاه هاي مطالعاتي 1، 3 و 4 وضعيت نسبتا آلوده و وضعيت ايستگاه 2 را شديدا آلوده پيش بيني كرد.نتايج حاصل از همبستگي پيرسون بين شاخص BMWP و ASPT نيز مثبت بود. به طور كلي مي توان نتيجه گرفت با توجه به شرايط زيستگاهي اين رودخانه، فصلي بودن آن و همچنين شرايط بسيار متغير فاكتورهاي فيزيكوشيميايي در اين نوع از رودخانه ها، تركيب ماكروبنتوزها در ايستگاه هاي موردنظر نشان دهنده نتايج قابل اعتماد تر شاخص هاي زيستي مي باشد.

The present study aimed to compare the efficiency of BMWP, ASPT and diversity indices in environmental monitoring of temporal rivers. For this purpose, four sampling stations were selected along the Kheiroudkenar River and macroinvertebrates were sampled monthly with three replicates (from July 2012 to November 2013). BMWP and ASPT were calculated using the specific scores of each family. Our results showed that with the exception of the station close to the Najar-deh village, with a BMWP score of 64.2 indicating fair water quality, other stations in the river had good water quality. The calculated scores for ASPT index also showed similar results. However, the Shannon-Wiener index predicted moderately-polluted state for the stations 1, 3 and 4 and heavily polluted state for the station 2. There was a positive correlation between BMWP and ASPT. In general, according to seasonality, habitats conditions and fluctuations in physicochemical parameters of this temporal river, macroinvertebrates composition at the studied sites demonstrated higher reliability as a biological index.