بررسي تاثير عوامل موثر بر كيفيت آب رودخانه هاي سيمره و كشكان در استان هاي ايلام و لرستان

The Effective Factors on Water Quality of Seimareh and Kashkan Rivers in Ilam and Lorestan Provinces

كيفيت آب در يك منطقه تحت تاثير فرآيندهاي طبيعي از قبيل بارش، فرسايش خاك و هوازدگي، زمين شناسي، پوشش گياهي و فعاليت هاي انساني مي باشد. مهمترين آنها سازندهاي زمين شناسي حوضه آبخيز رودخانه و مسير جريان آب است. در اين پژوهش، به بررسي تغيير مولفه هاي فيزيكي و شيميايي آب شامل هدايت الكتريكي، كل نمك هاي محلول، نسبت جذبي سديم و كلر رودخانه سيمره و كشكان و سرشاخه هاي آن در دو استان ايلام و لرستان و عوامل موثر بر كيفيت آب پرداخته شد. براي اين منظور داده هاي كيفيت آب از 14 ايستگاه آب سنجي در مسير رودخانه ها در طول يكسال (89-1388) جمع آوري و با استفاده از نرم افزار آماري تجزيه و تحليل شد. سپس به بررسي دقت روش هاي زمين آمار مانند كريجينگ معمولي (Ok) كوكريجينگ و روش هاي قطعي مانند عكس مجذور فاصله (IDW)، توابع پايه اي شعاعي (RBF) براي تهيه نقشه پارامترهاي مورد مطالعه پرداخته شد. نتايج نشان داد كه بر اساس معيار RMSE روش كريجينگ و كوكريجينگ در همه پارامترهاي مورد مطالعه مقادير جذر ميانگين مربعات خطا كمتري را نشان دادند و از بين روش هاي قطعي روش توابع پايه اي شعاعي نسبت به ساير روش هاي درون يابي برتري دارد. بررسي كيفيت فيزيكي و شيميايي آب رودخانه نشان داد كه افزايش ميزان پارامترهاي فيزيكي و شيميايي آب در طول رودخانه كشكان و سرشاخه هاي آن ناشي از تاثير تشكيلات زمين شناسي منطقه به ويژه سازند هاي تبخيري گچساران و آغاجاري بر آب رودخانه مي باشد.

The quality of surface water within a region is mainly influenced by natural processes such as precipitation, soil erosion and weathering, geology, vegetation and anthropogenic activities. The most important factor is geological formation in watershed and water flow path. In this study, the spatial variations of physical and chemical parameters of surface water including EC, SAR, Cl and TDS and factors influence on water quality were investigated in the Seimareh and Kashkan rivers in Ilam and Lorestan provinces. For this purpose the water quality data sets collected from the 14 hydrometric stations along the rivers during the 1-year (2009-2011) and analyzed. So the accuracy of the geostatistical interpolation methods such as kriging (OK), cokriging, and deterministic methods like inverse distance weighting (IDW) and radial basis function (RBF) in mapping of the studied parameters were evaluated. The result showed that based on the RMSE criteria, for all studied parameters, kriging and cokriging methods were showed lower RMSE while between deterministic methods, RBF is better than other interpolation techniques. The investigated variatins of physical and chemical parameters of surface water quality revealed the causes of increasing amount of physical and chemical parameters in Kashkan River and its tributaries were related to impact of geological formations in the region especially Gachsaran and Aghajary.