تاثير پوشش گياهي در انتخاب زيستگاه شوكا در منطقه حفاظت شده بوزين و مرخيل

The influence of vegetation characteristics on roe deer habitat selection in Bozin and Markheil Protected Area

براي رسيدن به مديريت صحيح و منطقي علفخواران داشتن درك قابل اعتماد از روابط ميان آنها با پوشش گياهي به ويژه جايي كه جمعيت آنها در حال كاهش باشد حياتي است. از اينرو در بررسي تلاش گرديده تا با هدف شناسايي وضعيت زيستگاه گونه شوكا (Capreolus capreolus) گامي در جهت حفاظت آن برداشته شود. به همين منظور درطي سال 1392-1391 و در سه فصل مختلف نشانه هاي حضور و عدم حضور گونه مذكور بر روي مسيرهاي ترانسكت خطي و پارامترهاي گياهي شامل: تراكم و تاج پوشش، درجه اهميت، قطر برابر سينه درختان بلوط و گياهان مورد تغذيه گونه در منطقه حفاظت شده بوزين و مرخيل ثبت و برآورد شدند.آناليزهاي پوشش گياهي با روشهاي تي– مربع، روش پلات انجام شدند و در نهايت داده ها با روش تعميم يافته خطي (GLMs) مدلسازي شدند و بهترين مدل بر اساس كمترين مقدار معيار اطلاعات آكاييكه انتخاب شد. همچنين، از روش كاي مربع آزمون برابري فرضها به منظور مقايسه ميزان حضورگونه شوكا در فصول مختلف آزمون شد. از بين مدل هاي اجرا شده مدل حضور شوكا با تاج پوشش درختان بلوط بيشترين و قطر برابر سينه كمترين همبستگي را نشان مي دهند. براي ساير پارامترها هيچ گونه همبستگي يافت نشد. همچنين، تعداد 27 گونه گياه مورد تغذيه شوكا از طريق آناليز سرگين شناسايي شد. تراكم درختان بلوط و تركيب گونه هاي درختچه اشكوب كف مي تواند در پويايي جمعيت شوكا تعيين كننده باشد. اقدامات حفاظتي با محوريت جوامع محلي براي حفاظت گونه شوكا توصيه مي شود.

In order to reach sound herbivore management, understanding of vegetation associations with herbivores, specifically where the populations of the species of interest are depleting is crucial. Hence, in this investigation, effort was made aiming to determine the current habitat status of roe deer species (Capreolus capreolus) for conservation purposes. During 2012 and 2013 in three distinct seasons, presence and absence of roe deer sign data were recorded on random transect lines. Moreover, vegetation parameters including: density, canopy cover of oak trees, Importance Value, diameter breast height (DBH) of the oak trees, and the edible plant species in Bozin and Markheil Protected Area were measured. Vegetation analysis was carried out using T-Square and plot sampling techniques. Data was modeled by performing Generalized Linear Model (GLM) approach and the best candidate model was chosen based on the least value of the Akaike Information Criterion (AIC). Additionally, a chi-square equivalent assumption was tested to compare the differentiation rates of roe deer presence between the seasons. From the generated models, the presence of roe deer demonstrated a strong correlation with canopy cover and DBH, but no significant correlation appeared for the other factors. At the same time, 27 edible plant species were identified using pellet group analysis. Finally, the density of oak trees and the composition of understory scrubs may potentially influence the population dynamic of roe deer in the area. Further the community based research survey and conservation measures need to be accomplished for enhancing the viability of this overlooked species.