بررسي ماهانه و فصلي ميزان تصاعد كربن در شدت هاي مختلف فرسايش آبي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز قره آقاج- استان اصفهان)

Monthly and quarterly review of carbon emission at different intensities of water erosion (Case study: Ghara aghaj basin- Isfahan province)

تحقيق حاضر به منظور بررسي تغييرات ماهانه و فصلي ميزان تصاعد دي اكسيد كربن از خاك در پنج كلاس فرسايشي در حوزه آبخيز قره آقاج شهرستان سميرم در استان اصفهان انجام شد. مقادير فرسايش آبي منطقه به روش E.P.M در واحدهاي كاري به دست آمد، سپس در پنج كلاس فرسايش خيلي كم، كم، متوسط، شديد و خيلي شديد تصاعد كربن به روش تله قليايي در اتاقك بسته ساكن به صورت ماهانه، به مدت يك سال اندازه گيري شد. داده هاي مربوط به مقادير تصاعد و كلاس هاي فرسايشي، به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. بيشترين ميزان تصاعد در اراضي با شدت فرسايش خيلي زياد، در مرداد ماه (3/7 گرم كربن در متر مربع در روز) و كمترين آن در بهمن ماه (022/0 گرم بر متر مربع در روز)، در اراضي با شدت فرسايش خيلي كم اتفاق افتاده است. همچنين بيشترين ميزان تصاعد كربن در فصل تابستان و كمترين آن در فصل زمستان بوده است. به طور كلي با افزايش شدت فرسايش ميزان تصاعد دي اكسيد كربن افزايش يافت و مقابله با فرسايش جهت كاهش هدر رفت كربن چه از جنبه شست و شو و چه تصاعد، پيشنهاد مي شود.

This study evaluates monthly and seasonal changes in carbon dioxide emission in five classes of soil erosion in Ghara aghaj basin in Isfahan province. Amounts of water erosion were calculated in working units, using EPM model. Afterward, carbon emission were measured on a monthly basis, for a period of one year using alkali traps in five classes of soil erosion including very low, low, moderate, high and very high. Data on emission levels and erosion classes were analyzed as a factorial experiment in a completely randomized design with four replications. The highest rate of emission occurred in July (3.7 gC/m2/day) in very high eroded lands and the lowest in February (0.022 gC/m2/day) in very low erosion rate. Moreover, the greatest amount of carbon emission happened in summer and lowest in winter. Generally, CO2 emission increased by increasing erosion intensity, so controlling erosion is recommended to reduce Carbon losses via detachment or emission.