بررسي تاثير سطوح ريسك و جبران بر روي نتايج ارزيابي قابليت اراضي در محيط فازي (مطالعه موردي: زير حوضه پلاسجان)

Surviving of risk and tradeoff levels effects on land capability evaluation results in Fuzzy area (case study: Plasjan sub-basin)

بهترين راه حفاظت از تنوع زيستي و ساختار و كاركرد يك منطقه، شناسايي نواحي با قابليت حفاظتي است. در اين مطالعه براي تهيه نقشه قابليت حفاظت اراضي زير حوضه آبخيز پلاسجان، به روش دلفي لايه هاي اطلاعاتي مورد نياز تعيين، نمودار سلسله مراتبي مطالعه ترسيم و وزن معيارها به روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) محاسبه شد. نقشه لايه هاي مورد نياز تهيه، پيش پردازش هاي لازم بر روي آن ها انجام و تمامي معيارها با استفاده توابع متناسب فازي محدوديت ها به صورت صفر و يك، استاندارد گرديد. قابليت حفاظت اراضي منطقه با استفاده از ارزيابي چند معياره (MCE) به روش تركيب خطي وزني (WLC) با ريسك متوسط و قابليت جبران بالا و ميانگين وزني رتبه بندي شده (OWA) با ريسك و قابليت جبران تعريف شده متوسط مشخص گرديد. روي هم اندازي نقشه كاربري و پوشش اراضي منطقه بر روي نقشه هاي قابليت حفاظت، نشان داد نتايج روش WLC به دليل جبران حداكثر، خوش بينانه بوده اما نتايج روش OWA با ريسك و جبران متوسط، متناسب با شرايط فعلي سرزمين و واقع بينانه تر بود. در نتيجه در مدل WLC و OWA به ترتيب، 33/9 و 13/16 درصد به مناطق با قابليت متوسط و 16/5 و 12/26 درصد به طبقه با قابليت حفاظتي زياد اختصاص داده شده است. مقايسه نقشه هاي تهيه شده از وضعيت فعلي منطقه با استفاده از تصاوير ماهواره اي، نقشه قابليت حفاظت اراضي منطقه و توجه به لزوم حفاظت از ساختار و كاركرد منطقه، در هر دو روش، لزوم اصلاح مرزهاي مناطق تحت حفاظت را نشان داد.

Determining areas with high conservation capability is the best way to conserve biodiversity, structure and functions of an area. In this study for evaluating land conservation capability in Plasjan sub-basin, criteria were determined using Delphi method. Hierarchy of study was designed and the weights of criteria were calculated by applying analytical hierarchical process (AHP). All criteria maps were prepared, necessary pre-processing’s were done and criteria were standardized with Fuzzy and constraints were standardized using Boolean method. Land conservation capability maps for conservation were produced using multi criteria evaluation (MCE) with weighted linear combination (WLC) with medium risk and high trade-off levels and ordered weighted averaging (OWA) with medium risk and tradeoff level. Overlaying land-use/cover map on land conservation capability maps has shown that although WLC result is optimistic because it considered more area in high level conservation capability class, OWA result is more realistic with medium risk and tradeoff level by attention to current land conditions. results show in WLC and OWA methods 33.9 and 13.16 percent of area were given to moderate conservation capability 16.5 and 12.26 percent were given to high conservation capability repeatedly. Land-use/cover comprising with land conservation capability conservation maps, in both WLC and OWA has shown it is necessary to redesign all conservation area.