تعيين مناطق بهينه دفن پسماند با تاكيد بر روند گسترش شهري براساس تلفيق مدل فرآيند تحليل سلسله مراتبي و ميانگين وزني مرتب شده

Determination of optimum areas for the landfill with emphasis on the urban expansion trend based on the combination of the Analytical Hierarchy Process and the Ordered Weighted Averaging model

با توجه به توسعه بي رويه و غيراصولي شهرها و عدم وجود الگوهاي صحيح مصرف منطقي ترين و كم هزينه ترين روش براي دفع پسماندهاي شهري، دفن بهداشتي است. امروزه ايجاد محل دفن به دليل رشد و توسعه مناطق شهري و افزايش مخالفت عمومي، مشكل تر شده است. به همين دليل توصيه مي شود كه مكان دفن در جهت رشد و توسعه آتي مناطق مسكوني و شهري قرار نگيرد. بنابراين هدف از اين تحقيق انتخاب مكان بهينه دفن پسماند با توجه به گسترش فيزيكي شهر تهران در يك دوره 28 ساله با در نظر گرفتن پارامتر ريسك در تصميم گيري است. در اين تحقيق علاوه بر معيارهاي محيطي، اجتماعي و اقليمي براي بررسي گسترش فيزيكي شهر تهران از داده هاي ماهواره اي لندست از سال 1367 تا 1395 استفاده شده است. در مقاله حاضر براي وزن دهي به معيارهاي مختلف از مقايسات زوجي و جهت استخراج مكان هاي مناسب اوليه با در نظر گرفتن مفهوم ريسك در تصميم گيري از مدل ميانگين وزني مرتب شده استفاده شده است. در نهايت مكان هاي مناسب نهايي براي دفن پسماند با در نظر گرفتن روند گسترش شهري در جهت هاي جغرافيايي مختلف طي 28 سال گذشته انتخاب شده است. نتايج حاصل از مدل ميانگين وزني مرتب شده نشان دهنده اين است كه به ترتيب بيشترين و كمترين مساحت مكان مناسب براي دفن پسماند در حالت هاي or و and انتخاب شده اند. بررسي ها نشان مي دهد كه مناسب ترين مكان ها اوليه براي دفن پسماند در قسمت هاي جنوب، جنوب غربي و غرب تهران قرار دارند، ولي با توجه به در نظر گرفتن روند گسترش شهري در جهت هاي جغرافيايي مختلف طي 28 سال گذشته، مكان مناسب نهايي براي دفن پسماند از گزينه هاي مناسب در جهت جغرافيايي جنوب تهران قرار دارند.

According to the urban irregular expansion and the absence of appropriate consumption patterns, the most reasonable and low-cost method for the disposal of urban wastes is the landfill. Today, creating suitable places for the landfill is getting more difficult due to the urban expansion and development as well as the increase of public opposition. for this reason, it is recommended that to not choose places which located in the direction of the urban future expansion and residential areas growth. therefore, the main aim of the current study is to determine the optimum location for the landfill, regarding the urban physical expansion of Tehran city in a 28 years period Taking into account the risk parameter in decision making. In the current work, in addition to environmental, social and climate criteria for investigating Tehran physical expansion, Landsat satellite data from 1367 up to 1395 was used. In the present paper, weighing the different criteria of the paired comparison and The Ordered Weighted Averaging model is used to extract the appropriate suitable Place, taking into account the concept of risk in decision making. Lastly, suitable places for waste landfill have been selected considering the trend of urban expansion in different geographic directions over the past 28 years. The results of the Ordered Weighted Averaging model indicate that the maximum and minimum area of the suitable place for waste landfill are selected in the or and and modes, respectively. Investigations implied that the best places for the landfill are southern, southwest and western areas of Tehran. But due to considering the expansion of the city in different geographical directions over the past 28 years, the final suitable Place for waste landfill is the appropriate options in the geographic direction of southern Tehran.