ارزيابي آسيب‌پذيري لرزه‌اي شبكه حمل و نقل با تأكيد بر معيارهاي مقاومت زمين و طراحي مسير‌هاي امداد و نجات با استفاده از GIS

Evaluation of Seismic vulnerability of transport networks with an emphasis on criteria earth resistance and design of routes and rescue using GIS

اهميت شبكه حمل و نقل در بخش اقتصاد، صنعت، سياست و حتي نظامي سبب شده كه زيربناي توسعه پايدار در هر منطقه باشد. شبكه حمل و نقل شهري قبل و بعد از زلزله، در عمليات امداد و نجات، جابجايي و تخليه آسيب ديدگان تأثير قابل توجهي خواهد داشت؛ بنابراين طراحي شبكه هندسي حمل و نقل شهري و برنامه‌ريزي براي كاهش آسيب‌ها‌ي احتمالي امري ضروري به نظر مي‌رسد. شهر كرمان به دليل موقعيت جغرافيايي خاص و محصور بودن به‌وسيله گسل‌ها در برابر زلزله آسيب‌پذير است؛ بنابراين در اين تحقيق سعي شده كه ابتدا آسيب‌پذيري شبكه حمل و نقل شهركر‌مان را در برابر زلزله بر اساس معيارهاي مقاومت زمين و با استفاده از روش سيستم اطلاعات مكاني- تحليل سلسله مراتبي پهنه‌بندي و بعد از تعريف پايگاه داده زمين مرجع براي مسيرهاي شهري، جهت خدمات‌رساني و تخليه سريع‌تر آسيب ديدگان در زمان و يا بعد از زلزله، شبكه هندسي حمل و نقل منطقه طراحي گردد. در جداول توصيفي لايه معابر شهري، فيلدهاي آسيب‌پذير بودن معابر به همراه فيلد‌هاي نام، كد شناسايي، يك‌طرفه و دوطرفه بودن، طبقه‌بندي و طول خيابان‌ها ايجاد و اطلاعات توصيفي مربوطه وارد گرديد كه مي‌توان با به كار بردن تحليل‌هاي شبكه در زمان موردنياز، به‌راحتي بهترين مسير تخليه نجات آسيب ديدگان را با در نظر گرفتن محدوديت آسيب‌پذيري مسيرها، تعيين نمود. نتايج نهايي حاكي از اين است كه آسيب‌پذيري شبكه حمل و نقل شهر كرمان در مناطق 1و 3 بيشتر به چشم مي‌خورد و دليل آن را مي‌توان، تجمع تأسيسات آسيب‌پذير شهري و مقاومت كم زمين، در اين نواحي دانست؛ بنابراين در برنامه‌ريزي‌ها، بايد اين مناطق در اولويت قرار گيرند.

Transport networks are the main foundation of continuous development of regions due to its importance to economic, industry, political, and even military. Public transportation network becomes significantly important before and after earthquakes, rescue operations, and displacement and evacuation of victims. Hence, geometric network design and planning of urban transport to reduce potential injuries seem vital. The Kerman city due to its geographical location and being trapped within earthquake faults is vulnerable. In this work, we studied the Kerman urban transport network vulnerability against earthquakes resistance based on criteria Earth and using GIS- AHP by defining the reference database for urban routes, to serve and to drain injuries faster during or after earthquakes. In descriptive tables, the layer of city routes, vulnerability of fields along with route name, identification code, being a one-way or two-way route, classification, and route lengths are documented. When required, by applying network analysis such descriptive tables can be used to find the best route to rescue victims. Results show that the most vulnerabile transport networks in the Kerman city are in regions 1and 3 which is due to accumulation of vulnerable urban facilities and low-resistant ground in these areas. Hence, these regions should be considred as highest priority in planning.