تبيين مفهوم محيط و جامعه در پرستاري بر مبناي منابع اسلامي

Elucidation of Concepts of Environment and Community in Nursing Based on the Islamic Resources

مقدمه: براي ارائه خدمات موثر به جامعه بايد مفاهيم حرفه اي را در دامنه اعتقادي و فرهنگي همان جامعه تعريف كرد. از آنجا كه محيط و جامعه از مفاهيم مهم در پرستاري به شمار مي روند كه مفهوم يابي آنان در راستاي ارتقاء سلامت جامعه بسيار مهم است. لذا در اين مطالعه مفهوم محيط و جامعه بر مبناي متون اسلامي تعريف مي گردد. مواد و روش ها: اين مطالعه با شيوه اقتباس مفهوم در تعريف مفهوم واكر و اوانت (2005) در سال 94-1393 انجام شد. در نهايت پس از مطالعه متون اسلامي و تفاسير شيعي، مفهوم از تئوري آيت الله جوادي آملي و استاد شهيد مرتضي مطهري اقتباس گرديد و منطبق با پرستاري و مشخصه هاي آن بازتعريف شد. يافته ها: در اسلام دو جزء محيط طبيعي و اجتماعي وجود دارد كه دائما انسان با آنان در تعامل است به علاوه، اين دو بر يكديگر هم اثر دارند. محيط طبيعي بر اساس خليفه اله بودن انسان در زمين وظيفه دارد در خدمت انسان باشد. اصلاح يا فساد محيط طبيعي بر انسان موثر است ولي تعيين كننده نهايي خود انسان است. انسان و محيط اجتماعي هر كدام هويتي مستقل دارند. انسان نياز به زندگي اجتماعي دارد و اجتماع نيز از افراد تشكيل شده، اين دو ضمن اثرگذاري برهم، برطرف كننده مسووليت انسان براي ارتقا خود نيستند. نتيجه گيري: از آنجا كه در تعريف اسلامي انسان عليرغم اثرپذيري از محيط مطيع آن نيست، اين تفاوت معنايي ايجاد شده سبب مي شود عملكرد پرستاران در سلامت جامعه تنها برگرفته از رخدادهاي زندگي انسان و بر اساس تجربيات او نباشد. به علت اين تفاوت مهم اسلام با الگوهاي سلامت جامعه متداول، نياز به طراحي برنامه هاي سلامت جامعه بر مبناي مفهوم اسلامي احساس مي شود.

Introduction: In order to presents effective health services to a community, professional concepts should be defined based on the beliefs, values and culture appreciated by that community. Since the concepts of environment and community are of paramount importance, so their explanation is indispensable for promotion of community health. Based on these considerations, the objective of the present study was to define the concepts of environment and community in nursing based on the Islamic resources. Materials and Methods: The pre-mentioned concepts were defined and analyzed using Walker and Avant's (2005) concept analysis, and the theories of Ayatollah Javadi Amoli and Morteza Motahari as the two main Islamic resources. Results: According to the Islam religion, human being as the successor of Allah upon the earth is always interacted with natural environment and society. Human being is affected by reformation or corruption of the natural environment although, human himself is the final determinant. Community and human are two independent entities so that the former is required to social life and the latter is formed by individuals. Although, they affect on each other but it is human who is responsible for health promotion. Conclusion: Regarding the Islamic instruction, human being is not the submissive of the environment although he is affected by the environment and this semantic difference causes nurses’ activities related to the community health are not affected only by human life’s events or his experiences. Due to the significant difference of the Islamic attitudes with other popular cultures towards community health, replanning of community health programs based on the Islamic resources is warranted. This research doesn’t need to ethical approval. Funding in this research supplied with Tarbiat Modares University. This research has not conflict of interest.