اثربخشي آموزش مشاركتي زايمان ايمن بر اساس الگوي باور بهداشتي بر تمايل خانم هاي نخست باردار به انتخاب روش زايمان طبيعي

Effectiveness of an Educational Program Based on Health Belief Model Regarding Safe Childbirth on Selected Delivery Mode Among Pregnant Women

هداف: اين مطالعه با هدف اثربخشي آموزش مشاركتي زايمان ايمن بر اساس الگوي باور بهداشتي برتمايل خانم هاي نخست باردار به انتخاب روش زايمان طبيعي انجام شد. مواد و روش ها در اين كارآزمايي در عرصه با استفاده از نمونه گيري خوشه اي 100 نفر از زنان نخست باردار واجد شرايط از بين دو مركز سلامت جامعه ي شهر گناباد انتخاب و بطور تصادفي به يكي از دو گروه آزمون و شاهد تخصيص يافتند. گروه آزمون يك برنامه ي آموزشي در مورد زايمان ايمن كه بر اساس الگوي باور بهداشتي تدوين شده بود را دريافت نمودند و گروه شاهد آموزش هاي روتين مراكز سلامت جامعه را دريافت كردند. پرسشنامه ي سنجش سازه هاي الگوي باور بهداشتي و خودكارآمدي زايمان و روش زايمان انتخابي، قبل و يكماه پس از مداخله ي آموزشي توسط آزمودني ها تكميل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ي 16 و در نظر گرفتن سطح اطمينان 95% تجزيه و تحليل شدند. يافته ها نتايج نشان داد كه ميانگين و انحراف معيار سن واحدهاي پژوهش 4/35 ± 24/26 سال و ميانگين و انحراف معيار سن بارداري در زمان مطالعه3/32 ± 27/38 هفته بود. نتايج آزمون تي مستقل نشان داد كه پس از مداخله ي آموزشي دو گروه از نظر ميانگين نمره آگاهي از روش هاي زايمان (0/0001>p) ، خودكارآمدي ادراك شده (0/047=p) و سازه هاي حساسيت درك شده (0/001=p) ، شدت درك شده (0/0001>p) و منافع درك شده (0/010 =p) اختلاف آماري معني دار داشتند، اما نتايج اين آزمون اختلاف معني داري را در ميانگين نمره ي موانع درك شده پس از مداخله بين دو گروه نشان نداد (0/404=p). آزمودني ها در گروه آزمون بطور معني داري زايمان طبيعي را بيشتر از سزارين انتخاب كرده بودند (0/003=p). نتيجه گيري نتايج كلي اين مطالعه نشان داد كه آموزش مشاركتي زايمان ايمن بر اساس الگوي باور بهداشتي باعث افزايش معني داري در انتخاب روش زايمان طبيعي مي شود. لذا پيشنهاد مي شود كه در دوره هاي آموزشي دوران بارداري از اين الگوي آموزش بهداشت جهت ترويج زايمان طبيعي استفاده شود.

Aims: This study aimed to assess the effect of educational program based on health belief model regarding safe childbirth on selected delivery mode among pregnant women. Material and methods: In this field trial 100 pregnant women had participated who were selected by cluster sampling method from several community health centers in Gonabad city. The subjects randomly allocated to one of intervention or control group. Intervention group received an educational program regarding safe childbirth based on health belief model. Control group received routine educations provided in community health centers. All subjects fulfilled the health belief, self-efficacy questionnaires and detected the mode of delivery before and one month after intervention. Data were analyzed using SPSS version 16 considering p<0.5 as statistically significant. Findings: Results showed that the mean and SD of age and gestational age of subjects were 27.38 ± 3.32 and 24.26± 4.35, respectively. One month after intervention two group were statically difference in term of Knowledge about modes of delivery (p<0.0001), perceived self-efficacy (p=0.047), perceived sensivity (p=0.001), perceived severity (p<0.0001), and perceived benefits (p=0.010). There was no difference between two groups in perceived barriers (p=0.404). Vaginal delivery were chosen more in intervention group (p=0.003). Conclusion: The educational programs based on health belief model improve the selection of vaginal delivery mode among pregnant women. We recommended using of health belief model for educational program in pregnant women