سنگ‌ نگاري، منشأ و تحولات ماگمايي كمپلكس نفوذي خونرنگ، شمال باختر جيرفت، استان كرمان

Petrography, origin and magmatic evolution of Khunrang intrusive complex, northwest of Jiroft, Kerman

كمپلكس نفوذي خونرنگ به عنوان يكي از بزرگ‌ترين كمپلكس‌هاي موجود در بخش جنوبي پهنه سنندج - سيرجان، در شمال باختري شهرستان جيرفت در استان كرمان جاي گرفته است. اين كمپلكس از مجموعه‌اي از سنگ‌هاي اسيدي و حدواسط مانند ديوريت، كوارتزديوريت، توناليت، گرانوديوريت، گرانيت و اعضاي مافيك‌تر مانند هورنبلندگابرو و ميكروگابرو تشكيل يافته است. مطالعات صحرايي همراه با شواهد كاني‌شناسي و ژئوشيميايي نشان مي‌دهد كه كمپلكس نفوذي خونرنگ در سري كالك‌آلكالن جاي مي‌گيرد و اعضاي فلسيك اين مجموعه از نوع متاآلومينوس تا كمي پرآلومينوس و از نوع I هستند. نمودارهاي عنكبوتي بهنجار شده نمونه‌هاي مورد مطالعه نسبت به گوشته اوليه، غني‌شدگي از عناصر سنگ‌دوست با شعاع يوني بزرگ (LILE) مانند Rb، Cs و K و نيز كاهيدگي از عناصر با قدرت يوني زياد (HFSE) مانند Ti، Ta و Nb را نشان مي‌دهند كه از ويژگي‌هاي اصلي ماگماهاي مرتبط با فرورانش است. بر پايه شواهد ژئوشيميايي، به نظر مي‌رسد بخش مافيك در اثر ذوب گوه گوشته‌اي متاسوماتيسم ‌شده رخ داده باشد؛ اما بخش فلسيك در اثر ذوب سنگ‌هاي متابازيك پوسته زيرين به‌علت تزريق ماگماهاي مافيك مشتق از گوشته ايجاد شده است. تشكيل اين سنگ‌ها مي‌تواند به دليل فرورانش پوسته اقيانوسي نوتتيس به زير خرده‌قاره ايران مركزي در زمان ژوراسيك مياني، در يك محيط كمان آتشفشاني بوده باشد.

Khunrang intrusive complex, as a one of the largest complexes in the southern part of the Sanandaj-Sirjan zone, is located at northwest of Jiroft, in Kerman province. The complex mainly consists of acidic-intermediate rocks such as diorite, quartzdiorite, tonalite, granodiorite, and granite with subordinate amounts of mafic members such as hornblende gabbro and microgabbro. Field studies together with mineralogical and geochemical evidence show that the Khunrang intrusive complex belongs to calc-alkaline series and its felsic members are metaluminous to weakly peraluminous which display features typical of I-type granites. On the primitive mantle-normalized spider diagrams, all mafic and felsic samples are enriched in LILE (such as Rb, Cs and K) and depleted in Ti, Ta and Nb which is a main characteristic of subduction-related magmas. Based on geochemical data, the mafic rocks seems to be formed by melting of metasomatised mantle wedge; whereas felsic rocks are formed by melting of lower crust metabasic rocks as a result of the injection of mantle derived mafic magmas. It can be concluded that the Khunrang intrusive complex was formed in a volcanic arc setting due to subduction of the Neotethys oceanic crust beneath the Central Iranian Micro-continent in the Middle-Jurassic time.