عنوان مقاله :
مطالعه امكان‌سنجي جايگزيني ترازيابي دقيق با GPS/Levelling در منطقه ايران
عنوان به زبان ديگر :
The Feasibility of Replacing Precise Levelling with GPS In Iran
پديد آورندگان :
مهدي زاده، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهر , جمور، يحيي سازمان نقشهبرداري كشور تهران - آموزشكده نقشهبرداري
كليدواژه :
ژئوييد , ارتفاع ارتومتريك , ارتفاع بيضوي , ترازيابي با GPS
چكيده فارسي :
امروزه با گسترش استفاده از سامانه تعيين موقعيت جهاني (GPS) اين امكان فراهم شده كه بتوان ارتفاع ژئودتيك هر نقطه را نسبت به بيضوي مرجع به سادگي با كمترين زمان و هزينه تعيين كرد. با وجود مزاياي روش نوين ترازيابي با GPS در برابر ترازيابي سنتي، دسترسي به ارتفاع ارتومتريك نقاط با اين روش محدوديتهايي دارد. نكته اساسي در اين خصوص وجود اختلاف ميان سطح مبناي ارتفاعي ترازيابي سنتي (ژئوييد) و سطح مبناي ارتفاعي GPS (بيضوي) است كه بايد اثر آن در ترازيابي‌هاي نسبي مورد توجه قرار گيرد. در اين پژوهش به جنبههاي مختلف روش ترازيابي با GPS براي كسب بيشترين دقت در مؤلفه ارتفاعي و مقايسه اين روش (ترازيابي با GPS) با ترازيابي هندسي (يا ترازيابي سنتي) پرداخته ميشود. براي بررسي و مطالعه ترازيابي با GPS و ميزان دقت قابل حصول، از اطلاعات شبكه 55 كيلومتري فيزيكال ژئودزي و شبكه ژئوديناميك ايران در منطقه آذربايجان و اطلاعات نقاط ژئودزي جزيره قشم استفاده شده است. اين اطلاعات در برگيرنده ارتفاعات ارتومتريك و ژئودتيك شبكه نقاط مورد استفاده است كه در اين پژوهش در 5 دسته با فواصل مختلف تقسيم و انتخاب شدهاند. براي محاسبه ارتفاع ژئوييد از آخرين مدل ژئوييد ملي جاذبي ايران (IRGeoid10) با دقت مطلق متوسط cm 26± و دقت نسبي متوسط ppm 2/8± استفاده شده است. نتايج حاصل بيانگر كاهش دقت اختلاف ارتفاع ترازيابي با GPS بر حسب افزايش طول خطوط مبناست. محاسبه متغير k به عنوان معياري براي تشخيص درجه ترازيابي، نشان ميدهد كه در حال حاضر ترازيابي با GPS در ايران دقتي معادل ترازيابي درجه 4 فراهم ميسازد.
چكيده لاتين :
Today, with the use of Global Positioning System (GPS), it is possible to determine the geodetic height (relative to a Reference Ellipsoid) in easy mode with less time and cost. Despite of some advantages for leveling with GPS (GPS/Levelling) relative to traditional leveling, there is an important limitation which indicates the difference between Ellipsoid (as the reference datum for geodetic height) and Geoid (as the reference datum for orthometric height) named geoidal height. In order to achieve maximum accuracy in height component and then evaluating the quality results, different aspects of GPS/Levelling are considered in this study. In order to study the Feasibility of replacing precise levelling with GPS in Iran, a part of 55 km physical geodesy and geodynamic network in Azerbaijan region as well as the dense geodetic multipurpose network in Qeshm island were used. Based on different distances between each couple of points, this information, consisting of Orthometric and Geodetic heights for each point, is classified in 5 groups. The last Geoid model of Iran (IRGeoid10) with an absolute average accuracy of ±26 cm and a relative average accuracy of ±2.8 ppm are used for geoidal height. Obtained results show the accuracy of leveling height difference with GPS would be reduced by increasing the length of baseline. Index K as a criterion for determining level degree was calculated. This index shows that levelling with GPS in Iran could provide a precision of 4th degree leveling which can serve many engineering applications.
