تغييرات ضخامت پوسته در مناطق برخوردي زاگرس و البرز با استفاده از روش تابع گيرنده P

Crustal thickness variations in Zagros and Alborz collision zones by using P receiver function technique

همگرايي صفحات عربستان و اوراسيا عامل عمده موثر در پديدار شدن زون هاي زمين ساختي مختلف و پيچيده در مناطق برخوردي زاگرس و البرز در ايران است. در اين مطالعه هدف اين است تا با بهره گيري از روش تابع گيرنده P و روش زو و كاناموري (2000)، تغييرات عمق موهو را در زون هاي زمين ساختي متنوع در اين پهنه ها به دست آوريم. براي اين منظور بيش از 1000 زمين لرزه دورلرز ثبت شده توسط 65 ايستگاه لرزه نگاري دائمي، 50 ايستگاه موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران و 15 ايستگاه باند پهن پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله، مورد پردازش قرار گرفت. نتيجه مطالعه حاضر نشان مي دهد كه متوسط ضخامت پوسته در منطقه ايران مركزي حدود 48 كيلومتر است، به طوري كه از حدود 34 كيلومتر در ايستگاه CHK تا 55 كيلومتر در ايستگاه IL3 متغير است. ميانگين ضخامت پوسته در كمربند چين خورده- رورانده زاگرس حدود 45 كيلومتر است؛ كه در جنوبي ترين قسمت اين كمربند چين خورده و راندگي (ايستگاه هاي BNB و BNDS) به بيشترين مقدار يعني حدود 59 كيلومتر مي رسد. عمق موهو از حدود 33 كيلومتر در ايستگاه KIA تا 43 كيلومتر در ايستگاه PRN واقع در پهنه البرز و حاشيه جنوبي درياي خزر در تغيير است. در حالي كه در البرز مركزي متوسط ضخامت پوسته به حدود 54 كيلومتر مي رسد. بيشترين ضخيم شدگي پوسته در زون سنندج- سيرجان مشاهده شد؛ كه از حدود 53 كيلومتر در ايستگاه BZA به 66 كيلومتر در ايستگاه KHMZ در تغيير است. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه متوسط ضخامت پوسته در كمان ماگمايي اروميه- دختر تقريباً 48 كيلومتر است؛ كه از حدود 32 كيلومتر در ايستگاه MEH به 62 كيلومتر در ايستگاه CHMN مي رسد.

Continental convergence between Arabia and Eurasia is taken up by distributed deformation in Alborz and Zagros collision zones in Iran. We applied P receiver function method to image the variations geometry of the crust–mantle boundary in two major mountain belts of the Alborz and Zagros in Iranian plateau. We used data from 65 seismic stations, which consists of 50 seismic stations of Institute of Geophysics, University of Tehran (IGUT), and 15 broadband stations of International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES). Our results indicate that the average crustal thickness beneath central Iran domain (CD) is about ~48 km. The crustal thickness in this region varies between ~34 km beneath CHK station and ~55 km beneath IL3 station. We have found the Moho depth of about 45 km beneath the Zagros fold and thrust belt (ZFTB). Toward SE in ZFTB, we observe an increase in the Moho depth where it reaches ~59 km beneath BNDS and BNB stations. Crustal thickening (~54 km) has been observed beneath the central Alborz. We have also found strong thinning of the crust under the southern margin of Caspian Sea from ~33 km below KIA station to ~43 km below PRN station. Our data show a strong crustal thickening beneath the Sanandaj-Sirjan metamorphic zone (SSZ), with variations of ~53-66 km beneath BZA and KHMZ stations, respectively. Across the Urumieh–Dokhtar magmatic assemblage (UDMA), the crustal thickness varies between ~32 km below MEH station to ~62 km beneath CHMN station.