پديد آورندگان :
جديدي، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكده مديريت و اقتصاد , كريم‌زادگان، حسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكده محيط زيست و انرژي - گروه مديريت محيط زيست , بدري، نازنين سازمان زمينشناسي و اكتشافات معدني كشور تهران
كليدواژه :
آمايش سرزمين , ژئوپارك استان لرستان , تحليل SWOT , گردشگري و توريسم
چكيده فارسي :
گردشگري به عنوان بخشي ارزشمند و زودبازده در زمينه رهيافت اقتصادي در ملاحظات آمايش سرزمين مطرح است و با توجه به در دسترس بودن منابع در مقايسه با ديگر پروژه‌ها، خطرات و هزينههاي كمتري در زمينه سرمايه‌گذاري دارد. آمايش سرزمين به دنبال توزيع متوازن و هماهنگ جغرافيايي فعاليت‌هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در پهنه سرزمين نسبت به داشته‌ها، منابع طبيعي و انساني و در نتيجه رسيدن به توسعه پايدار است. گردشگري اين شايستگي را دارد كه به عنوان يكي از ابعاد چندبعدي توسعه فضايي يك منطقه، در عرصه برنامههاي توسعهاي آمايش سرزمين، رتبه بالايي را به خود اختصاص دهد. در دهه اخير"ژئوپارك‌ها" به عنوان سرزمين‌هاي هدف زمين‌گردشگري، رويكرد اصلي توسعه در بسياري از كشورهاي پيشرفته و همچنين كشورهايي به شمار مي‌روند كه منابع و ذخاير محدود دارند و يا از ديد صنايع و توليدات وابسته به آن ضعيف هستند. معرفي و ثبت ملي و بين‌المللي مناطق توانمند با نام "ژئوپارك" به عنوان ابتكاري نوين در زمينه توسعه گردشگري و از راهبرد‌هاي مهم براي برآورد اهدافي چون پايداري و حفاظت محيط، احيا و ثبات اقتصادي جوامع محلي (اشتغال، درآمدزايي)، ايجاد رفاه اجتماعي نسبي در روستاها و كانون‌هاي كوچك جمعيتي كمبرخوردار صنعتي، معدني و كم‌بهره از بودجه‌هاي نفتي است. در نوشتار پيش رو با تعيين عوامل داخلي (نقاط قوت، ضعف) و خارجي (فرصت‌ها، تهديدها) مبتني به روش SWOT، ژئوپارك (به شرط داشتن مولفه‌ها و ملزومات) به عنوان گزينه اولويت‌دار در توسعه گردشگري استان لرستان با توجه به ملاحظات آمايش سرزمين معرفي شد. همچنين بر پايه ماتريس IE، راهبرد بهينه در زمينه ايجاد ژئوپارك در استان لرستان، راهبرد يا راهبرد تهاجمي تعيين شد. به اين معني كه مقوله ژئوپارك داراي مزاياي بيشماري در زمينه رونق گردشگري استان از ديد اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و كالبدي دارد. استان لرستان از نقاط قوت و فرصت‌هاي محيطي بيشماري در زمينه راه‌اندازي ژئوپارك بهرهمند است؛ بنابراين شايسته است كه با اجراي راهبرد تهاجمي در استان از نقاط قوت داخلي در راستاي بهرهبرداري بيشتر از فرصت‌هاي خارجي در زمينه معرفي و ايجاد ژئوپارك استفاده بهينه صورت پذيرد.
چكيده لاتين :
Tourism is a valuable and quick-impact on economic approach and is raised to land use considerations, and has fewer risks and costs in the field of investment due to the availability of resources compared to other projects. The purpose of land use planning is to balance geographical distribution of economic, social and cultural activities in the area toward natural and human resources, and therefore to achieve sustainable development. Tourism as one of the multi-dimensional aspects of spatial development of a region has the potential to be the first in the development planning. In the last decade, “geoparks” as geotourism targets are considered the main approach of development in many advanced countries and those that have limited resources or related industries. National and international introduction and registration of empowerment zones called “geoparks” is the new initiatives in the development of geotourism, and is important strategies in order to achieve goals such as sustainability and environmental protection, rehabilitation and economic stability of local communities (employment, income), creation of social welfare in rural areas and low population centers which are of low interest of industrial, mining and oil budgets. In this paper, with the use of descriptive survey method (review the attractions and potentials of the Lorestan province), using SWOT strategic plan, necessary strategies to establish eoparks have been developed and proposed. Based on IE matrix, the sum of total score of internal factors of geopark role in the province geotourism was obtained to be 3.916, which means strength of the internal factors in the province. Therefore, the province capabilities in the creation of eoparks has overcome the weaknesses. The sum of total score of external factors was obtained 3.674, which means opportunities overcome the threats in the creation of geoparks. So, the creation of geoparks as a preference option in empowerment in Lorestan province was proposed and studied, and aggressive strategy was determined as the prioritized strategy in this regard.
