سنگ‌ شناسي و ژئوشيمي توده‌هاي نفوذي محور كرج - طالقان (البرز مركزي)

Petrology and geochemistry of intrusions in the Karaj-Taleghan axis (Central Alborz

توده هاي نفوذي محور كرج - طالقان در البرز مركزي با تركيب سنگ شناسي مشابه، شامل گابرو، مونزوگابرو، مونزوديوريت، مونزونيت و دايك هاي فلسيك از نوع آلكالي‌فلدسپارسينيت تا سينيت درون سنگ هاي آذرآواري سازند كرج يا معادل آن جاي گرفته و سن اليگوسن را براي آنها معرفي كرده اند. بررسي هاي صحرايي، كاني شناسي و ژئوشيميايي نشان داد كه ماگماي مادر مجموعه نفوذي، از نوع شوشونيتي و از ديد درجه اشباع از آلومينيم (ASI) متاآلومين است. شواهد سنگ شناسي نشان مي دهند كه فرايند تفريق از گابرو به مونزونيت نقش اصلي را در تكوين سنگ هاي منطقه داشته است. غني شدگي Ba, Rb, Th) LILE) و همچنين افت عناصر Ti, Nb) HFSE) در الگوي توزيع عناصر كمياب از نمودارهاي عنكبوتي، ويژگي  سنگ هاي وابسته به محيط فرورانش را نشان مي دهد. همچنين در اين نمودارها LREE نسبت به HREE غني شدگي دارد كه اين ويژگي ها نيز در سنگ‌هاي مناطق فرورانش و حواشي فعال قاره اي ديده مي شوند. مطالعات ژئوشيميايي و پتروژنتيكي انجام شده، بيانگر منشأ واحد سنگ هاي نفوذي محور كرج- طالقان و نقش تبلور تفريقي همراه با هضم و آلايش ماگما با سنگ هاي پوسته اي، در تحول ماگماي سازنده سنگ هاي ياد شده است. اين ماگما از ذوب بخشي درجه پايين يك منبع گوشته اي غني شده زير سنگ‌كره قاره اي با تركيب گارنت ـ لرزوليت حاصل شده  است. مشاركت دو نوع گوشته سنگ‌كرهاي و سست‌كرهاي در پتروژنز سنگ هاي محور كرج- طالقان را مي توان ناشي از يك مدل ژئوديناميكي كششي مرتبط با تغيير شيب فرورانش بهصورت Roll back دانست كه احتمالاً در مراحل پاياني فرورانش ميان صفحات عربي و ايران در زمان Chattian يا اليگوسن بالايي به وجود آمده  اند.

The Intrusive bodies of the Karaj-Taleghan Axis, situated in the Central Alborz zone have lithological compositions including gabbro, monzogabbro, monzodiorite, monzonite andfelsic dikes of alkali feldspar syenite to syenite. Furthermore, they are accompanied by pyroclastic rocks of the Karaj formation, for which Oligocene age is considered. Geological surveys, mineralogical and geochemical studies indicated that the parental magma of this complex had shoshonitic and meta-aluminous nature. Petrological evidence show that fractional crystallization from gabbro to monzonite had main role in genesis of these rocks. Enrichment in LILE) Ba, Rb and Th(and depletion in HFSE (Nb and Ti) in Rare Earth Elements distribution patterns of spider diagrams, indicate an subduction-related environment for formation of these rocks. Also they are enriched in LREE rather than HREE, the characteristics which are usually observed in the rocks from subduction environments and active continental margins. Chemical and petrological studies indicate a common source for these igneous rocks and the main role of fractional crystallization in the evolution of magma, although, minor amounts of assimilation and contamination of magma by crustal rocks occurred. The alkaline magma formed by low degree partial melting of an enriched sub-continental lithospheric garnet-lherzolite mantle. Contribution of both the lithospheric and asthenospheric mantles in petrogenesis of the Karaj-Taleghan basic rocks might be attributed to a tensional geodynamic setting with change in subduction dip in the form of roll back, dominated at the final stage of the subduction of Neotethyan plate beneath Iran in upper Oligocene (Chattian).