پديد آورندگان :
اعتمادسعيد، نجمه دانشگاه تحصيلات تكميلي علوم پايه زنجان , نجفي، مهدي دانشگاه تحصيلات تكميلي علوم پايه زنجان , زين العابدين قويم، نويد دانشگاه تحصيلات تكميلي علوم پايه زنجان , قدس، عبدالرضا دانشگاه تحصيلات تكميلي علوم پايه زنجان
چكيده فارسي :
اين مطالعه آناليز رخساره‌اي و تعيين محيط نهشتي را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فروديواره‌ي گسل پيشاني كوهستان زاگرس ارائه مي‌دهد. رسوبات نئوژن در اين ناحيه، شامل سازندهاي ميشان، آغاجاري و بختياري مي‌باشند، كه با بيش از 5 كيلومتر، ضخيم‌ترين توالي حوضه پيش‌بومي زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جايي كه اين رسوبات هم‌زمان با كوهزايي اصلي زاگرس نهشته شده‌اند، تاريخچه‌ي رويدادهاي دگرريختي منطقه را در خود ثبت كرده‌اند. در اين مطالعه، نه رخساره‌ي سنگي بر اساس ليتولوژي، اندازه‌ي دانه، ساختمان‌هاي رسوبي و هندسه‌ي لايه‌ها شناسايي شدند كه در سه مجموعه‌ي رخساره‌اي دسته بندي مي‌شوند: الف) با غلبه‌ي گراول (Gm، Gp)، ب) با غلبه‌ي ماسه (Sh، St، Sp، Sr، Sm) و ج) با غلبه‌ي گل (Fm، Fl). علاوه بر اين، دو ايكنوفاسيس دريايي اسكولايتوس و كروزيانا نيز در قاعده‌ي سازند آغاجاري مشاهده گرديدند. بنابر نتايج اين مطالعه، قرارگيري رخساره‌ها بر روي يكديگر نشان دهنده‌ي يك توالي كلي كم عمق شونده به سمت بالا در نهشته‌هاي پيش‌بومي نئوژن در فروبار دزفول است. اين نهشته‌ها به ترتيب در محيط‌هاي درياي حاشيه اي (سازند ميشان)، ساحل سيليسي آواري (بخش پاييني سازند آغاجاري)، رودخانه‌ي مئاندري (بخش بالايي سازند آغاجاري) و در نهايت رودخانه‌ي گيسويي (سازند بختياري) نهشته شده است. با توجه به ثابت بودن سطح جهاني آب درياها در اين دوره (حدود 13 تا 3 ميليون سال قبل)، تكامل محيط نهشتي در شمال فروبار دزفول توسط دگرريختي‌هاي تكتونيكي، شامل گسلش و چين‌خوردگي، كنترل شده است.
چكيده لاتين :
The present study provides a detailed facies and depositional environment analyses of the Neogene sediments in the northern Dezful embayment, footwall of the Zagros Mountain Front fault. The Neogene sediments in this area, including the Mishan, Aghajari, and Bakhtyari formations, constitute the thickest Zagros foreland succession, with more than 5 km of thickness. As these sediments were deposited synchronous with the main phase of the Zagros orogeny, they have recorded the history of deformation events. During the current study, 9 lithofacies have been identified on the basis of lithology, grain size, sedimentary structures, and bed geometry, which can be classified into three facies assemblages including: gravel dominated (Gm, Gp), sand dominated (Sh, St, Sp, Sr), and mud dominated (Fm, Fl). Furthermore, two major marine ichnofacies, the skolithos and the Cruziana ichonafacies, have been identified at the base of the Aghajari Formation. As the results indicated, the vertical stacking of facies represents an overall shallowing-upward succession that was deposited in marginal marine (Mishan), siliciclastic shoreline (base of Aghajari), meandering river (top of Aghajari) and braided river (Bakhtyari) depositional environments, from base to top respectively. Considering eustatic sea-level fluctuations in the deposition period (13 to 3 Ma), these results propose that evolution of the Neogene sedimentary basin in the North Dezful likely controlled by tectonic folding and faulting.
