سنگ نگاري و ژئوشيمي سنگ هاي پيرو كلاستي منطقه بادام، خاور مهاباد استان آذربايجان غربي

Petrography and geochemistry of pyroclastic rocks from the Badam area, E- Mahabad- West Azarbaijan Province

سنگ‌هاي پيروكلاستي منطقه بادام (شرق مهاباد، استان آذربايجان غربي)، در منتهي‌اليه بخش شمالي پهنه سنندج- سيرجان قرار دارند. مطالعات پتروگرافي حاكي از آنست كه آنها داراي تركيب بازانيتي و بافت پورفيري و ميكروليتي پورفيري هستند. در اين سنگ‌ها، اليوين و كلينو‌‌پيروكسن‌ به ‌صورت فنوكريست و و نفلين و كلينوپيروكسن ريز‌بلور يافت مي‌شوند. فضاي بين بلورهاي مختلف را كاني‌هاي اوپك و شيشه پر كرده است. ويژگي‌هاي ژئوشيميايي نظير غني‌شدگي از LILE، محتوي بالاي LREE، آنومالي منفي عناصر Nb، Ta، Y، آنومالي مثبت Ba، Pb و Th و نيز غني شدگي از Th/Yb، همگي گوياي انست كه اين سنگ‌ها منشاء گوشته‌اي داشته و از مذاب‌ها يا سيالات/مذاب ناشي از پوسته اقيانوسي فرورانده و متاسوماتيزه متأثر شده‌اند. همانطوركه اشاره شد، اين ويژگي‌ها ناشي از خصوصيات به ارث رسيده از ناحيه منشاء هستند و نه درجات بالاي آلايش پوسته‌اي. بازانيت‌هاي منطقه مورد بررسي با توجه به نسبت‌هاي MREE و HREE ها حاصل ذوب بخشي 1 درصدي يك منبع گارنت لرزوليتي در اعماق بيش از 85 كيلومتر (محدوده پايداري گارنت) مي‌باشند. علت رخداد ماگماتيسم در منطقه مشخص نيست اما فرضيات پيشين چون لايه لايه شدن ليتوسفر و يا شكست ورقه فرورنده با توجه به ضخامت پوسته در منطقه مورد مطالعه كاربرد ندارد. سه فرض كلي درارتباط با عامل وقوع ذوب بخشي در منطقه مطرح شده است: 1) شكسته شدن فازهاي آبدار در اثر افزايش عمق، 2) تغيير و آشفتگي محلي در جريان‌هاي همرفتي، 3) فرورانش و آبزدايي حاشيه غير فعال صفحه عربي

Pyroclastic rocks in the Badam area (E-Mahabad, west Azarbaijan Province), are located at the most extreme northern part of the Sanandaj-Sirjan zone. Petrographic studies revealed that they are basanitic in composition and have porphyric and microlithic porphyric textures. Olivine and clinopyroxne occur as phenocrysts and clinopyroxene and nepheline as microliths. Opaque minerals and glass have occupied the space between different minerals. In classification diagram, they have basanitic composition. Geochemical features such as enrichment in LILE, high LREE concentrations and negative anomalies in Nb, Ta and Y, with positives anomalies in Ba, Pb and Th and enrichment in Th/Yb, all suggest that these rocks have mantle source that are enriched by melt/fluids from the metasomatized subducted oceanic slab. These features are inherited from mantle source and they are not caused by crustal contamination. Regarding MREE and HREE ratios, these basanites originated from 1 % partial melting of a garnet lherzolite source in the garnet stability field (85 Km). Melting trigger in this area is not clear, but old theories such as lithosphere delamination or slab break up are not applicable any more. There is three suggestions about melting in these are: 1) break up of hydrated phases by depth increase, 2) changing and turbulence in convection follows, 3) subduction and dehydration of Arabic passive margin.