تكوين ساختاري بخش باختري مجموعه اولترامافيك - مافيك ده شيخ، كمربند آميزه افيوليتي اسفندقه - فارياب

Structural evolution of the western part of Dehsheikh Ultramafic-Mafic complex, Esfandagheh-Faryab ophiolitic mélange belt

مجموعه اولترامافيك - مافيك ده­شيخ به عنوان بخشي از كمربند آميزه­ افيوليتي اسفندقه - فارياب، از ديد ذخاير اقتصادي كروميتيت با اهميت است؛ولي به­ علت پيچيدگي­ ساختاري، چگونگي جايگيري كانسارهاي كروميتيت و همچنين ارتباط آن با ساختارهاي منطقه مشخص نيست. توده اولترامافيك ده­شيخ از هارزبورژيت، دونيت، كروميتيت، پيروكسنيت و لرزوليت تشكيل شده است. كروميتيت ­ها بيشتر در بخش مركزي اين توده در معادن فعال بزرگ، كنار و اژدري در سنگ ميزبان دونيتي قرار دارند. طبق نتايج به ­دست آمده، اين توده تحت تأثير سه نسل­ دگرشكلي D1 تا D3 قرار گرفته است. دگرشكلي تراكششي دما بالاي D1 با تزريق دايك­هاي پيروكسنيتي Di1، تشكيل پهنه برشي شكل­پذير راستالغز راست‌گرد با مؤلفه عادي Dsz1 و گسترش چينهاي بي­ريشه F1در توالي­هاي دونيت- كروميتيت­ مشخص مي­شود. اين شواهد مي­تواند نشانگر بالاآمدگي توده اولترامافيك ده ­شيخ در گوشته بالايي تحت تأثير دگرشكلي D1 باشد. دگرشكلي ترافشارش راستگرد D2 با تشكيل گسل­هاي مزدوج راستالغز راست‌گرد با مؤلفه وارون F1b و رانده F1aو همچنين رگه­ هاي منيزيت V1 متمايز مي­شود. ساختارهاي D2 هنگام جايگزيني مجموعه اولترامافيك- مافيك ده­شيخ تحت تأثير پهنه گسلش وارون با مؤلفه راستالغز راستگرد زاگرس در كمربند آميزه افيوليتي اسفندقه- فارياب گسترش يافته ­اند. در پايان، دگرشكلي D3با تشكيل پهنه گسل­ هاي مزدوج راستالغز راستگرد با مؤلفه عادي F2a و عادي F2b به همراه گسترش رگه­ هاي منيزيت V2 تحت تأثير يك رژيم تراكشش منطقه­ اي در پهنه گسلي زاگرس متمايز مي­شود. چين ­هاي F1 و گسل ­هاي F1a و F2a,b نقش كنترل كننده ساختاري مهمي در دگرشكلي و جايگزيني كانسارهاي كروميتيت منطقه داشته­ اند.

The Dehsheikh Ultramafic-Mafic Complex (DUMC), as a portion of the Esfandagheh-Faryab ophiolitic melange belt, accommodates several chromitite ore deposits, but their emplacement and relation to the regional structures remain ambiguous due to structural complexities. The Dehsheikh Ultramafic Massif is composed of harzburgites, dunites, chromitites, pyroxenites, and lherzolites. The chromitite ores, embedded in a dunitic host rock, are concentrated in the central part of the massif in the active Bozorg mine and also abandoned Ajdari and Konar mines. According to the results, the DUMC has experienced three deformational phases of D1-D3. The high-T transtenssional D1 deformation is recognized by injection of the pyroxenitic dykes (Di1), development of the dextral ductile shear zones (Dsz1) and rootless folds (F1) in the dunite-chromitites sequences. These evidences could demonstrate ascending of the Dehsheikh mantle diapir in the upper mantle during the D1 deformation. The D2 dextral transpressional deformation is characterized by formation of the conjugate F1b right-lateral strike slip faults (with reverse component) and F1a thrusts and associated V1 magnesite veins. The D2 structures developed along with emplacement of the DUMC under the prevalent Zagros oblique reverse faulting in the ophiolitic mélange belt. Finally, the D3 was accompanied by conjugate F2a right-lateral strike slip faults (with normal component) and F2b normal faults, associated with development of the V2 magnesite veins under the local transtenssional regime along the Zagros fault. The F1 folds and F1-F2a,b faults structurally controlled deformation and emplacement of the chromitite ore deposits.