پديد آورندگان :
جعفري، محمدرضا دانشگاه رازي كرمانشاه - دانشكده ادبيات و علوم انساني , جباري، ايرج دانشگاه رازي كرمانشاه - دانشكده ادبيات و علوم انساني , كريمي، حاچي دانشگاه ايلام - دانشكده كشاورزي
كليدواژه :
تصاوير ماهواره‌اي لندست , پخش سيلاب و ديناميك محيط , شاخص تراكم زهكشي , نسبت انشعاب
چكيده فارسي :
در حوضه دشت موسيان آبراهه‌هاي متعددي وجود دارد كه به‌طور مرتب مسير جريان‌هاي سطحي را تغيير داده، خسارت‌هاي فراواني براي ساكنين اين حوضه به‌بار مي‌آورد. يكي از روش‌هاي جلوگيري و يا كاهش خطرات تغيير الگوي جريان، مهار و پخش جريان‌هاي سطحي بر روي مخروط‌افكنه‌هاي نفوذپذير، اجراي عمليات سازه‌اي و بيولوژيكي مي‌باشد. بنابراين، دو هدف در اين پژوهش دنبال مي‌شود: اول، مقايسه تغييرات الگوي جريان دشت موسيان در عرصه پخش سيلاب و عرصه مجاور (شاهد) كه هيچگونه اقدامات سازه‌اي و بيولوژيكي در آن انجام نشده است. دوم، ارزيابي تأثير اين تغييرات در ديناميك و كاربري اراضي منطقه مي‌باشد. براي اين منظور، از تصاوير ماهواره‌اي لندست هفت و هشت سنجنده‌هاي +TM ،ETM ،ETM به‌ترتيب مربوط به سال‌هاي 1376، 1380 و 1392 استفاده شد. همچنين، روابط بين كميت‌هاي مورفولوژيكي در عرصه پخش و شاهد قبل و بعد از پخش سيلاب محاسبه شد. سپس، تأثير تغييرات الگوي جريان در ديناميك و كاربري اراضي منطقه ارزيابي شد. نتايج به‌دست آمده نشان داد، عمليات سازه‌اي و بيولوژيكي عامل اصلي تغيير الگوي جريان در اين دشت است. روابط بين كميت‌هاي مورفولوژيكي قبل و بعد از پخش سيلاب نشان داد كه شاخص تراكم زهكشي از 1.5 به 0.94 كيلومتر بر كيلومتر مربع و نسبت انشعاب از 3.11 به 11.45 تغيير يافته است، كه بيان كننده ثبات الگوي جريان در عرصه پخش سيلاب نسبت به شاهد مي‌باشد. كنترل و كاهش سيلاب، تغذيه متوسط سالانه 9.1 ميليون مترمكعب، روند كاهشي ميانگين نفوذپذيري در عرصه‌هاي پخش و شاهد به‌ترتيب نفوذ پايه 13.57 و 17.95 سانتي‌متر بر ساعت، كاهش ذرات شن و افزايش ذرات رس و سيلت در عرصه پخش نسبت به شاهد، افزايش سطح زيركشت در حدود 2410 هكتار، افزايش توليد علوفه 109 كيلوگرم بر هكتار، افزايش 254181 اصله درخت و تعداد 62 حلقه چاه از ديگر نتايج تأثير تغيير الگوي جريان در ديناميك و كاربري اراضي منطقه موسيان است.
چكيده لاتين :
There are several stream channels in Musian Plain which change surface flow regularly as well as cause great damages to the basin’s residents. In order to prevent or reduce the risk of flow regime changes, surface flow dispersion on the permeable alluvial fans is controlled by implementation of the biological and structural practices. Therefore, in this study, two objectives are followed: first, comparison of flow regime changes of Musian Plain on the flood spreading and adjacent areas (control area), where there have been no structural and biological practices; and then, evaluation of these changes impacts in the area’s dynamics and land use. For this purpose, satellite images of Landsat 7 and 8, TM, ETM, and ETM+ sensors in 1998, 2002 and 2014 were used. The relationships between morphological parameters in the control and spreading areas, before and after flood spreading were obtained. Then, the effects of flow regime changes, as well as, land use dynamics were assessed. Results showed that the structural and biological practices are the main factors which change the flow patterns in the study area. The relationships between morphological parameters before and after practices showed the changes of drainage density index from 1.5 to 1.09 (km/km2), as well as the bifurcation ratio from 3.11 to 11.45; respectively. It indicates the stable flow regime in flood spreading practices rather than the control area. Controling and reducing the vlume of flood, means 9.1 MCM annual recharge , decreasing trend of average permeability in spreading areas, compare to basic permeability as much as 13.57 and 17.95 (cm.h-1), respectively,reduction of sand particle and increasing of clay and silt in flood spreading area compared to the control area, development of cultivation area up to 2410 (ha), rising of forage production by 109 (kg/ha-1), the increasing of trees and wells as much as 254181 and 62 respectively. Also, floodwater spreading affects on the pattern of flow dynamic and land use of the Musian area.
