كليدواژه :
همبستگي و شاخص بارندگي استاندارد , شاخص اكتشاف خشكسالي , سري‌هاي زماني و موديس , فناوري‌هاي سنجش از دور
چكيده فارسي :
يكي از روش‌هاي مطالعۀ خشكسالي و اثرات مخرب آن، پايش و پهنه‌بندي خشكسالي با استفاده از شاخص‌هاي هواشناسي و تكنيك‌هاي سنجش از راه دور مي‌باشد. به منظور تعيين تأثير خشكسالي‌ها بر تغييرات پوشش گياهي ابتدا شدت‌هاي خشكسالي با استفاده از شاخص هاي خشكسالي SPI و RDI سالانه توسط داده‌هاي بارندگي ايستگاه‌هاي هواشناسي در استان يزد تعيين شد. سپس به منظور پهنه‌بندي شاخص‌هاي خشكسالي پنج روش درون‌يابي مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. در مرحله بعد، با استفاده از سري‌هاي زماني 16 روزه شاخص NDVI سنجنده MODIS طي سال‌هاي 2000 تا 2014 ميانگين NDVI فصلي و سالانه محاسبه شد. سپس روابط بين شاخص‌هاي خشكسالي SPI و RDI با شاخص NDVI در پوشش‌هاي مختلف استان يزد بررسي شد. بر اساس نتايج پهنه‌بندي شاخص‌هاي خشكسالي، در سال‌هاي آبي 2000-1999 و 2008-2007 استان يزد در وضعيت خشكسالي شديد قرار داشته است. ارزيابي نتايج همبستگي پوشش‌هاي گياهي مختلف استان يزد با شاخص‌هاي خشكسالي نشان داد جنگل‌هاي نيمه انبوه، مناطق بيشه‌زار و درختچه‌زار و مراتع بيشترين و جنگل‌هاي در دست كاشت و مناطق زراعي و باغات كمترين تاثير‌پذيري را نسبت به خشكسالي داشته‌اند. بر اساس نتايج نقشه ضريب تشخيص (R2)، بالاترين ميزان همبستگي مابين ميانگين NDVI فصل بهار با شاخص خشكسالي SPI سالانه در جنگل‌هاي نيمه انبوه، مناطق بيشه‌زار و درختچه‌زار، مراتع درجه 2 و مراتع درجه 3 مشاهده شد به طوري كه به ترتيب 57، 50، 44 و 41 درصد تغييرات شاخص NDVI فصل بهار در اين مناطق تابع دوره‌هاي ترسالي و خشكسالي مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Drought with its effects on the performance of agricultural productions, water resources and
vegetation cover accelerates the expansion of desertification. One of the methods for
drought study and its devastating effects is monitoring and mapping of drought using
meteorological indices and remote sensing techniques. To determine the impacts of drought
on vegetation cover changes, the intensity of the drought was determined using the annual
drought indices (i.e. the annual SPI and RDI). For drought indices mapping, five
interpolation methods were used and compared. Then, the annual and seasonal average of
NDVI was calculated using the MODIS 16-day NDVI time series from 2000 to 2014. The
relationship between the drought indices (SPI and RDI) and the NDVI in different
vegetation coverages was evaluated in Yazd province. According to the zoning of drought
indices, Yazd province has been in a state of severe drought between 1999-2000 and 2007-
2008. Evaluation of correlation results between different vegetation coverages type in Yazd
province with drought indices showed that the semi-dense forests, woodlands, shrub-land,
and pasture were severely affected by drought while the planting forests, agricultural areas,
and gardens were less affected. Based on the results of coefficient of determination (R2)
maps, the highest correlation between the average of NDVI in the spring and the annual
drought index (SPI) was founded in the semi-dense forests, woodlands, shrub-land, and
pastures grade 2 and 3 with the R2 of 57, 50, 44 and 41 percent, respectively. Likewise, in the
summer, the semi-dense forests, pastures grade 1, 2, and 3, woodlands and shrubbery zones,
had the R2 of 62, 51, 41, 35 and 44 percent, respectively.
