بررسي تاثير آموزش رفتارهاي پيشگيري كننده از عفونت ادراري مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي به دو شيوه حضوري و غير حضوري در زنان باردار مراجعه كننده به مراكز بهداشتي- درماني

The Effect of Education about Preventive Behaviors of Urinary Infection Based on Health Belief Model by Attending and Non- Attending Educational Programs in Pregnant Women

مقدمه: عفونت ادراري دومين عارضه طبي شايع در بارداري بوده و عوارض مادري و جنيني به همراه دارد. لذا هدف از مطالعه اخير مقايسه تاثير آموزش به دو روش حضوري و غير حضوري در ارتقاي رفتارهاي پيشگيري كننده از عفونت ادراري در زنان باردار بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي مي باشد. مواد و روش ها: در اين كارآزمايي باليني، 140 زن باردار مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر بوشهر در دو گروه (هر گروه 70 نفر) مورد بررسي قرار گرفتند. در گروه آموزش حضوري 2 جلسه آموزش 1/5 ساعته بر اساس سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي به فاصله 1 هفته برگزار شد. گروه آموزش غيرحضوري تنها كتابچه تنظيم شده بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي را دريافت نمودند. اطلاعات مربوط به آگاهي، سازه ­هاي الگو و عملكرد از طريق پرسشنامه محقق ساخته قبل از مداخله، 1 هفته و سپس 3 ماه بعد از آموزش جمع آوري شد. جواب آزمايشات ادراري قبل و سه ماه بعد از مداخله مورد بررسي قرار گرفت. پس از جمع آوري اطلاعات، داده ­ها توسط نرم افزار SPSS ويرايش 20 با استفاده از آزمون هاي مناسب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته­ ها: قبل از انجام مداخله آموزشي ميانگين نمره آگاهي، رفتار پيشگيري كننده از عفونت ادراري و كليه سازه ­هاي الگو در هر دو گروه يكسان بود. پس از انجام مداخله در گروه آموزش حضوري ميانگين­ سازه هاي حساسيت، شدت، فوايد و خودكارآمدي درك شده افزايش و سازه موانع درك شده كاهش معني داري پيدا كرده بود (0/001≤p). در گروه آموزش غير حضوري، نمره آگاهي و سازه هاي حساسيت، فوايد و خودكارآمدي درك شده افزايش و سازه موانع درك شده كاهش معني دار داشت. بعد از مداخله بين دو گروه از نظر سازه هاي حساسيت، موانع، خودكارآمدي، آگاهي و رفتار پيشگيري كننده تفاوت معني داري وجود داشت (0/001 ≤p). نتيجه گيري: با توجه به تغييرات سازه­هاي الگوي اعتقاد بهداشتي، آگاهي و عملكرد در هر دو گروه بعد از آموزش مي ­توان جهت آموزش مسائل دوران بارداري با توجه به مشكلات زنان باردار جهت مراجعه به درمانگاه، از طريق تنظيم كتابچه هايي بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي به زنان باردار آموزش داد.

Background: Urinary tract infection is the second most common complication of pregnancy، maternal and fetal complications and serious consequences will follow. So، the purpose of this study is comparison of education effect between attend and non-attend methods on promotion prevailing behavior from urinary tract infection in pregnant women based on the health belief model. Materials and Methods: In this clinical trial، 140 pregnant women coming to Bushehr medical center، in two group (70 people each) were studied. In attend group، two education meetings، including 1.5 hour were hold based on the health belief model with an interval of a week. Non-attend education group، just received a booklet arranged based on health belief model. The information about awareness، structures model and function were collected before، one week and three months later via questionnaire. The urinary test results were collected before and three months after the intervention. After getting information، data were analyzed by software SPSS version 20 via perfect tests. Results: Before educational intervention، knowledge، preventive behaviors of urinary infection and all structures model were same in both groups. After the intervention، average of perceived susceptibility، severity، benefit and self-efficacy increased and average of perceived barrier decreased significantly in attend education group (P≤0/001)، and in non-attend education group، awareness score and perceived susceptibility، benefit and self-efficacy increased and average of perceived barrier decreased significantly. Average of perceived susceptibility، barrier، self-efficacy، awareness، and mean of preventive behaviors of urinary infection between two groups were different significantly (P≤0/001). Conclusion: Regarding to changes in health belief model constructs، knowledge and function in two groups after education، using booklets based on health belief model for pregnant women can be useful due to their problems of coming to the medical centers.