مكان يابي بيمارستان ها با استفاده از مدلي چندهدفه با در نظر گرفتن معيار عدالت شهروندي: يك مطالعه موردي

Hospital Site Selection Using a Multi-Objective Model Considering Citizenship Equity Criteria: A Case Study

زمينه و هدف: امروزه يكي از مهم ترين مسائل درزمينه مكان يابي بيمارستان ها، در نظر گرفتن عدالت است؛ هدف از اين پژوهش ارائه مدلي چندهدفه جهت مكان يابي عادلانه بيمارستان ها بود كه بتواند هزينه را نيز درنظر بگيرد و براي احداث بيمارستان ها در آينده، استفاده شود. مواد و روش ها: اين پژوهش مطالعه اي تحليلي-توصيفي بود كه در شهر رشت به منظور تعيين مكان هاي عادلانه براي احداث بيمارستان انجام گرفت. براي اين منظور پس از بررسي مطالعات انجام گرفته مدلي سه هدفه شامل اهداف ميانه (حداقل هزينه)، عدالت (حداقل حسادت) و بار كاري عادلانه ارائه گرديد و به كمك تكنيك مجموع وزني كه در آن با توجه به اهميت اهداف به آن ها وزن داده مي شود و با استفاده از داده هاي واقعي شهر رشت كه از شهرداري، اداره آمار و نقشه هاي هوايي گردآوري شدند، بهترين مكان ها جهت احداث بيمارستان در اين شهر پس از حل مدل با نرم افزار GAMS 24.1.2 مشخص گرديد. نتايج: اين پژوهش به تصميم گيرندگان كمك مي كند تا در تصميم خود مبني بر انتخاب بهترين مكان ها براي احداث بيمارستان، علاوه بر هزينه، عدالت را نيز درنظر بگيرند؛ برقراري عدالت شهروندي و افزايش كارايي بيمارستان ها در كنار درنظر گرفتن ملاحظات هزينه اي، از مهم ترين دستاوردهاي اين پژوهش براي تصميم گيرندگان در حوزه سلامت است. نتيجه گيري: اگر به معيار عدالت در مكان يابي بيمارستان ها توجه نشود، نتايج حاصل مي تواند بسيار ناعادلانه باشد. مطالعه موردي صورت گرفته مويد كاركرد مطلوب مدل پيشنهادي در مكان يابي بيمارستان هاي شهر رشت با توجه به معيار عدالت شهروندي بود. نتايج حاصل از اين پژوهش مي تواند به عنوان مبناي مناسبي براي تصميم گيري در اختيار مديران قرار گيرد.

Background: Today, one of the most important issues in hospital site selection is to consider the equity. This study aimed to provide a multi-objective model for fair Hospital site selection considering cost and use for hospitals construction in the future. Materials and Methods: This study was an analytical-descriptive one conducted to determine the best locations for hospitals construction with respect to criteria of equity in Rasht city. For this purpose, after literature review, a three-objective model consist of p-median, p-envy and equitable loads objects was proposed; and the Rasht city was analyzed by model using the real data. In order to achieve the results and comparisons, the total weighting technique from the multi-objective decisionmaking techniques was used and solved with GAMS 24.1.1 software. Results: This research can assist the decision-makers to consider the equity criteria to Hospital site selection in addition to the costs. Citizenship equity establishment and increasing in hospitals efficiency along with cost considerations can be regarded as the major achievements of this research for decision-makers in the health field. Conclusion: Lack of proper attention to equity criteria hospital site selection, the results can be very unfair and can lead to irreparable consequences. This case study indicated the desirable function of the proposed model in hospital site selection with respect to the citizenship equity criteria in Rasht city. This study results can be given to managers as the proper basis for decision-making