تاثير تاج پوشش گياه بالشتكي اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر پراكنش مكاني بانك بذر خاك در مراتع كوهستاني حوزه واز

Effect of Cushion Plant Canopy of Onobrychis cornuta on Distribution of Soil Seed Bank in Alpine Rangelands of Vaz Watershed

اين مطالعه با هدف بررسي اثر گياه بالشتكي اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر پراكنش مكاني بانك بذر خاك در مراتع كوهستاني حوزه واز استان مازندران انجام شد. بدين منظور، 20 پايه از اسپرس خاردار به تصادف انتخاب شدند. در چهار موقعيت هر پايه (لبه در شيب رو به بالا، لبه در شيب رو به پايين، مركز و بيرون به عنوان منطقه شاهد)، نمونه خاك از عمق 5-0 و 10-5 سانتي متر برداشت شد. سپس بذور جوانه زده داخل نمونه هاي خاك در شرايط طبيعي گلخانه شناسايي و تراكم بانك بذر خاك در مترمربع و غناي گونه اي محاسبه شدند. براي مقايسه اثر موقعيت مكاني لكه بالشتكي، عمق و اثر متقابل آن ها بر خصوصيات بانك بذر خاك از آزمون هاي تجزيه واريانس دو طرفه و t جفتي استفاده شد. نتايج نشان داد كه اثر موقعيت و عمق بر تراكم درسطح 0/01 معني دار بود. همچنين تراكم بانك بذر در موقعيت هاي لبه شيب رو به بالا و مركز (به ترتيب با ميانگين 5437 و 4099/5 بذر در مترمربع) به طور معني داري بيشتر از تراكم در موقعيت هاي لبه شيب رو پايين و بيرون (به ترتيب با ميانگين، 2685/5 و 2413/8 بذر در مترمربع) بود. همچنين غناي گونه اي در موقعيت هاي لبه شيب رو به بالا و مركز (به ترتيب با ميانگين 9/7 و 9/5) به طور معني داري بيشتر از غناي گونه اي دو موقعيت ديگر بود. تراكم و غناي گونه اي بانك بذر خاك عمق سطحي خاك به طور معني داري بيش تر از عمق پاييني بود. اين تحقيق تاثير معني دار تاج پوشش گياهان بالشتكي در افزايش تراكم و غناي بانك بذر خاك را ثابت كرد.

In this study، the effect of cushion plants on spatial distribution of soil seed bank was studied in mountainous and hilly rangelands in Vaz watershed، Mazandaran province. Therefore، we selected randomly 20 Onobrychis cornuta individuals and sampled from soil at four positions around each individual (upslope، downslope، center and، outside as control). Soil samples spread out under natural conditions in greenhouse to germinate the seeds. Germinated seeds were identified then، the seed density per square meter and species richness were calculated and both of them were compared between the four sampling positions. Two and one-way ANOVA، T-test and Duncan test were used to compare the effect of location، depth and their interaction on soil seed bank characteristics. The results showed that the effect of the location and depth of the density and species richness at level of 0.01% were significant. The results of Duncan test showed that seed density in the upslope and center positions (average 5473 and 4099.5 seed/m2، respectively) was significantly higher than seed density in the downslope and outside positions (average 2685.5 and 2413.8 seed/m2، respectively). Similarly، species richness in the upslope and center positions (the average 9.7 and 9.5، respectively) was significantly higher than species richness in the downslope and outside positions (average 7 and 6.4، respectively). Density and species richness of soil seed bank at depth of 0-5cm was significantly greater than the depth of 5-10cm. This study clarified the positive significant effect of canopy of cushion plants on seed density and richness.