برآورد رسوب ناشي از زمين لغزش با استفاده از مدل SHETRAN (مطالعه موردي: حوزه آبخيز زيدشت (2)– طالقان)

Estimation of sediment yield of landslide by SHETRAN Model, case study: Zidasht (2) Drainage Basin of Taleghan

خاك يكي از مهم ترين منابع طبيعي هر كشور ميباشد. امروزه كمتر منطقهاي را در سطح زمين ميتوان يافت كه در معرض تخريب و فرسايش قرار نگرفته باشد. يكي از انواع فرسايش خاك زمينلغزش ميباشد كه در مدت كوتاهي حجم زيادي از خاك فرسايش مييابد. در اين تحقيق از مدل رسوب حاصل از زمينلغزش SHETRAN براي زيرحوزه زيدشت (2) طالقان واقع در استان البرز استفاده شد. در ابتدا نمونه آب رسوب دار در فصل بهار سال 1390 در خروجي حوزه براي كاليبره كردن مدل برداشت شد. در اجراي مدل ابتدا با استفاده از زيرمدل GISLIP مناطقي كه شرايط زمين لغزش را دارند مشخص شدند و سپس با استفاده از زير مدل SHETRAN اقدام به شبيه سازي هيدرولوژيكي و رسوب حوزه شد و مدل با اطلاعات برداشت شده در فصل بهار كاليبره شد. بعد از كاليبره كردن مدل، دوباره مدل براي تعيين نقاط لغزشي اجرا و 418 نقطه لغزش يافته توسط مدل مشخص گرديد، بعد از حذف لغزش هايي كه مواد لغزش يافته آنها به آبراهه نمي رسند، ميزان فرسايش حوزه آبخيز توسط زيرمدل SHETRAN محاسبه شد و يك مقايسه با نتايج قبل از اعمال زمين لغزش حاصل از مدل انجام گرديد. نتايج نشان داد كه 19/75 % رسوب حاصل از مدل ناشي از زمين لغزش مي باشد. با توجه به اينكه ميزان متوسط كل رسوب حوزه با استفاده از آمار موجود در طول دوره شبيه سازي برابر 111248 كيلوگرم مي باشد با توجه به نتايج مدل ميزان رسوب حاصل از زمين لغزش برابر 120668 كيلوگرم از اين مقدار است.

Soil is one of the most vital natural resources in any country. Nowadays، lands are rarely found worldwide without having severe erosion problem. Landslide is one of the soil erosion processes in which a huge volume of soil is washed away. SHETRAN Model was used in this study to assess the landslides being occurred in Zidasht catchment، Taleghan. At the first stage، sediment-water mixed samples were gathered at the outlet of the Catchment for calibration purpose in 2011. To run the model، regions undergoing landslide were identified using GISLIP sub-model. Secondly، after hydrological and sediment production simulations in a sub-model of SHETRAN for the region، calibration was made for spring season. After the calibration process، the model was run again، this time for the regions having landslide (for 418 spots)، and in regions where landslide sediments do not pour into water courses، these regions were omitted، the final amount of sediment was calculated using SHETRAN sub-model and the results were compared with the previous studies. The results show that 19.75% of the total sediment belongs to landslides. With regard to the current sediment quantity of about 111248 kg، total sediment in landslides was estimated to be around 120668kg.