التقنيات الجمالية بين بردة البوصيري ونظام البردة لباكثير

مقايسة تحليلي بين برده بوصيري و نظام البرده باكثير

آوازه شعري شرف‌الدين محمد بن سعيد بوصيري، برخاسته از مدايح نبوي به‌ويژه قصيده «الكوكب الدرية في مدح خير البرية»، معروف به «برده» است، كه از نمونه‌هاي ناب شعر عربي و محل توجه ادباست. اين قصيده از سوي خيل عظيمي از شاعران متأخر، تقليد شده، كه از زيباترين نمونه‌هاي اين تقليد، مي‌توان به قصيدة طولاني «علي احمد باكثير»، با عنوان «نظام البردة» يا «ذكري محمد (ص)» اشاره كرد. باكثير اين شعر خود را بر طريقه «برده بوصيري» به رشته نظم درآورده‌است؛ با اين تفاوت كه قصيدة وي، مدح خالص به شمار نمي‌آيد؛ بلكه به دنبال هدف ديگري بوده كه آن، پايبندي به مسائل اساسي امت اسلامي است. وي در اين مدح پيامبر، با استعانت از وجود مقدس حضرت رسول اكرم (ص)، در مقابل تجاوز صهيونيسم و غرب، به مرزهاي اسلام ايستادگي كرده، و به همين جهت قصيدة وي، رنگ‌و‌بوي سياسي دارد، و دغدغه‌هاي ديني و وطني بر آن چيره شده‌است. لذا شعر وي، از نمونه‌هاي بارز شعر مقاومت به شمار مي‌آيد. اين مقاله، سبك شعري دو قصيدة «برده بوصيري» و «نظام البرده باكثير» را بررسي كرده، و آن دو را از نظر ساختار كلي، تصوير شعري، عاطفه، موسيقي، و زبان شعري به صورت بررسيِ موضوعي ـ تحليلي، مورد نقد قرار داده است.