محيط زيست شهري و تبيين جايگاه پيشگيري محيطي در نظام پيشگيري از جرايم در فضاهاي سبز شهري

فضاهای سبز شهری به فضاهایی اطلاق می شود كه هم واجد بازدهی اكولوژیكی و هم واجد بازدهی اجتماعیست . این درحالی است كه بازدهی اجتماعی فضاهای سبز شهری به عوامل و پارامترهای زیادی بستگی دارد كه مهمترین و اساسی ترین آن " احساس امنیت" بشمار می رود.نیاز به امنیت، همواره از بنیادی ترین نیازهای بشر و مسألۀ وقوع جرم از مهمترین مسایل جامعه بشری به شمار رفته است.حال آن كه امروزه شرایط تأمین و برطرف كردن این مساله با رشد وگسترش جوامع، پیچیده تر هم شده است این درحالیست كه با گسترش شهرنشینی و افزایش رفتارهای ناهنجار شهری بویژه جرایم ، موضوع احساس امنیت شهروندان و پیشگیری محیطی از طریق برنامه ریزی و طراحی محیطی تحت چارچوب CPTED اهمیت زیادی یافته است. علوم محیطی با شناخت ویژگی های مؤثر مكانی و شرایط محیطی، در كنار سایر اقدامات دیگر می توانند از وقوع رفتارهای ناهنجار، جرم وجنایت در مكان های شهری پیشگیری نمایند، به نحوی كه، فرد خلافكار فرصت اجرای رفتارهای مجرمانه و جنایتكارانه را در فضاهای سبزشهری بسیار كمتر یابد. این مقاله بخشی از دستاوردهای یك پروژۀ مطالعاتی تحت عنوان "تدوین ضوابط محیطی پیشگیری از جرائم در فضاهای شهری" است كه با هدف شناخت نقش عوامل محیطی و تدوین ضوابط كاهش شرایط جرم خیزی فضاهای شهری به سفارش معاونت شهرسازی وزارت مسكن وشهرسازی توسط نگارنده درمركز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری وشهرسازی به پایان رسیده وضوابط و مقررات پیشنهادی آن نیز به دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی ارائه شده است. در چارچوب این مقاله، با استفاده از روش علمی تحقیق و مقایسه تحلیلی یافته های میدانی، نظریه های محیطی پیشگیری از جرم تحلیل می شود و سپس نتایج مطالعات موردی و بررسی های میدانی درجرم خیزترین فضاهای سبزشهری شهر تهران)به عنوان مطالعه موردی( از دیدگاه شهروندان بررسی و در نهایت با توجه به وضعیت مساله تحقیق در شهرهای كشور، موضوع مطالعه جمعبندی ونتیجه گیری می شود.