چكيده فارسي :
مردمسالاری و حزب لازم و ملزومند و ابزار آن رأی گیری است . اگر یكی از اضلاع نادیده گرفته شود محتوای دمكراسی از میان رفته و تشكیلات جای خود را به محفل می دهد در نتیجه احساسات و پوپولیزم حرف نهایی را می زند در نهایت رادیكالیزم حاكم می شود . حال مسئله این است كه آیا احزاب ملی و منطقه ای انسجام ملی ایجاد می كنند یا واگرایی محصول آنها است . و تأثیر علت وجودی برروی واگرایی چیست ؟به نظر می رسد احزاب ملی با توجه به قانون اساسی ابزار كارآمدی برای همگرایی است و روش خوبی برای كادرسازی به شمار می آید اما احزاب منطقه ای احتمالا تمایل بیشتری برای واگرایی دارند . زمینه های واگرایی ریشه در اقتصاد سیاسی دارد كه هویت یابی و گرایشات واگرایانه با روتوش مذهبی و قومی سعی در تولید انگیزه برای طرح مطالبات خواهند داشت در حالی كه تبعیض و عدم اجرای قانون علت اصلی واگرایی است . این مقاله با روش تحلیل محتوی با استفاده از منابع كتابخانه ای و اینترنتی و تجربیات سیاسی در فضای سیاسی كشور تهیه و تدوین شده است .
