طرح شناسي و شخصيت در فانتزي غول و دوچرخه

فانتزي گونه اي ادبي است كه در آن نويسنده پا را از واقعيت فراتر مي گذارد و به قلمرو تخيل و خبال وارد مي شود. يكي از كاركردهاي فانتزي اين است كه از منظري به واقعيت ها نزديك شود كه براي كودكان ملموس تر، كاراتر و لذت بخش تر باشد. كتاب غول و دوچرخه نيز فانتزي روانشناختي است كه كاركرد با هدف اصلي آن ساماندهي رواني كودك از طريق ساز و كارهاي روانشناختي در بستر كنش ها و رخدادهاي فانتاستيك است. با طرح شناسي داستان غول و دوچرخه مي توان به لايه ظاهري و لابه ژرفساخت داستان پي برد. همچنين طرح شناسي به كشف درونمايه لايه زيرين كه درونمايه اي روانشناختي است كمك مي كند. داستان داراي دولا به ظاهري و ژرفساختي است: لايه ظاهري، داستاني ماجرايي است كه پدر درسا به عنوان نويسنده داستان، براي درسا مي نويسد و پيرامون دزد دوچرخه، درسا و غولي كه در چنگش اسير مي شوند، قرار مي گيرد؛ ديگر، لابه ژرفساختي داستان است كه با هدف ساماندهي ذهني كودك در مواجهه با به دنيا آمدن كودك جديد در خانواده شكل مي گيرد. از نمادهاي استفاده شده در داستان مي توان به لايه زيرين داستان دست پيدا كرد و متوجه شد كه منظور از دزد همان كودك دوم خانواده است كه ذهن درسا را به هم ريخته است و نويسنده با به تصوير كشيدن اين داستان درصدد است ساماندهي ذهني را براي كودكاني كه از وجود فرزند تازه در خانه نگران هستند، به وجود آورد. همچنين داستان از منظر شخصيت نيز بررسي شد و از سه گونه شخصيت موجود در فانتزي يعني واقعي، كهن الگويي و ابداعي، دو گونه كهن الگويي و واقعي را دارا بود. كتاب غول و دوچرخه داستاني فانتزي با ساختار كوتاه است كه از ميان برترين كتاب هاي سال 1388، به عنوان كتاب ويژه بخش تاليف، برگزيده شد. هدف اين مقاله، نشان دادن موفقيت و نوآوري هاي موجود در استفاده از طرح و شخصيت در چنين كتابي است كه مي تواند براي پژوهشگران و به ويژه نويسندگان حوزه كودك و نوجوانان مفيد باشد.