تاملي بر كاربرد آراية تناسب در دوبيتي هاي باباطاهر

مراعات نظير، موثرترين آراية ادبي است كه شاعران با انتخاب واژگان آن را مي آفرينند. اين آرايه كه به نامهاي تناسب و توافق مواخات نيز ناميده مي شود، سبب فعال شدن ديگر آرايه هاي ادبي مي شود. با اين همه در كتاب هاي صناعات ادبي، تعريف جامعي از اين آرايه صورت نگرفته است كه نياز به بازنگري دارد. اين مقاله كوشيده است با آوردن مثال هاي متعدد از دوبيتي هاي باباطاهر، تعريف صحيحي از آراية مراعات نظير به دست دهد. بررسي ها نشان مي دهد كه تا به حال، تحقيقات زيبايي شناسيِ انجام گرفته در كتابهاي فارسي، اغلب به شعر چند تن از شاعران مشهور پرداخته و توجه كمتري نسبت به ديگر شاعران پرداخته شده است، از اين رو نكات ارزشمند و ظريف بلاغي و ادبي بسياري در شعر ديگر شاعران وجود دارد كه چه بسا در شعر ساير شاعران نيز وجود ندارد؛ از اين رو مطالعة حاضر با بررسي يكي ار آرايه هاي پركاربرد در شعر باباطاهر توانست نشان دهد كه شاعر از اين آرايه چه مقدار استفاده كرده و تا چه ميزان براي انتقال مفهوم مورد نظر خود بهره برده است.