رفع آلودگی نفتی از خاكهای آلوده به روش زیست پالایی

نفت خام روی خاك، تهدیدی جدی و گسترده برای هوا، آبهای زیرزمینی، كیفیت خاك و ریز جانداران گیاهی و جانوری است و پالایش خاكها و رسوبات و آبهای آلوده به نفت، یك چالش جدی و اساسی برای تحقیقات محیط زیست است. از جمله آلاینده های خاك آلاینده های نفتی می باشند كه می توان به نفت (Oil)، گازوئیل، حلالهای كلردار، BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن)، PHA (پلی هیدرو آروماتیك حلقوی) و ... اشاره نمود. در میان اینها، نفت از معمولترین آلاینده هاست كه هم اكوسیستم های آبی و هم خشكی را به خطر می اندازد. همچنین در ایران به دلیل نفت خیز بودن و مصرف بالای مواد نفتی، آلودگی خاك به مواد نفتی یكی از معضلات اساسی می باشد. چهار روش برای اصلاح خاكهای آلوده پیشنهاد می شود: روشهای فیزیكی، شیمیایی، استفاده از bioreactors، استفاده درجا از ریز جانداران (bioremediation) كه در این میان كاربرد روشهای زیستی در بین گزینه های اصلاح خاك رجحان دارد. زیست پالایی به عنوان راهكاری مناسب در جهت رفع آلودگی های زیست محیطی به دو روش درجا (In-Situ) و دگرجا (Ex-Situ) به وسیله فرآیندهای بیولوژیكی و توسط میكروارگانیزمها (خصوصا باكتری، مخمر و قارچ) در خاكهای آلوده صورت می پذیرد. زیست پالایی هم می تواند با تكیه بر میكروارگانیزمهای اندوژن (بومی خاك) و هم میكروارگانیزمهای اگزوژن (جداسازی شده از محیط های دیگر) صورت گیرد. تكنولوژی زیست پالایی محیط را بهینه می سازد كه میكروارگانیزمهای اختصاصی بتوانند رشد كنند و حداكثر مقدار آلودگی را تخریب نمایند. زیست پالایی در محیط های هوازی و غیر هوازی رخ می دهد. كرمهای خاكی Earthwormمی توانند در پالایش زیستی خاكهای آلوده نفتی به ویژه زمانی كه غلظت TPH (كل هیدروكربنهای نفتی) متوسط است (كمتر از 4000 میلی گرم بر كیلوگرم و غیر مرگ آور) راهكاری مفید باشند. درنتیجه تكنولوژی زیست پالایی را می توان به عنوان یكی از بهترین و عملی ترین روشهای رفع آلودگی های نفتی در اكوسیستمهای آبی و خشكی بیان نمود، همچنین یك روش قابل انعطاف، پر اهمیت و تكنیكی برای بهبود نواحی آلوده نفتی می باشد.