تحليل زلزله هاي ايران به منظور شناسايي فعاليتهاي تكتونيكي

نقش گسل ها و فعاليت آنها در شكل دادن به سيماي پيكرشناسي ايران بر كسي پوشيده نيست. داده هاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل آمار زلزله هاي ايران از سال 1980 تا 2016 ميلادي كه از سايت سازمان زمين شناسي آمريكا (USGS) اخذ گرديد. لايه ي گسل هاي ايران نيز از سازمان زمين شناسي ايران تهيه شد. بعد از مرتب سازي داده ها و طبقه بندي زلزله ها بر اساس كمترين فاصله ي كانون زلزله تا گسل يا به عبارتي نزديكترين زلزله ها به گسل، هر زلزله به نزديكترين گسلي كه در مجاورتش قرار مي گرفت مربوط شد و اين مبناي فعاليت گسل بر اساس لرزه خيزي قرار گرفت. در گام بعدي با استفاده از لايه ي ژئومورفولوژي با مقياس 1:500000 كشور ، زمين شناسي 1:250000، شيب به دست آمده از مدل رقومي ارتفاعي 30متر استر، طبقات ارتفاعي و مشخصات زلزله مانند عمق و بزرگا موقعيت زلزله ها در هر واحد به دست آمده و طبقه بندي گرديد. نزديك به 65 درصد زمينلرزه ها (3661 مورد) در مناطق كوهستاني (و دشتهاي كوهستاني مجاور آنها) به وقوع پيوسته اند. مخروط افكنه ها با 22/16 درصد (915 مورد) و دشت هاي آبرفتي با نزديك به 8 درصد (451 مورد) وقوع زمينلرزه، در رتبه هاي بعدي قرار گرفته اند. اكثر زمين لرزه ها در سازندهاي دوره ي كواترنري به وقوع پيوسته اند (بيش از 31 درصد) و سازندهاي دوران ميوسن، پليوسن و كرتاسه پاياني در رده هاي بعدي قرار گرفته اند. مي توان گفت كه همانگونه كه در جدول به نمايش درآمده است، سازندهاي دوران سنوزوئيك و آخرين دوره ي مزوزوئيك (كرتاسه)، محل به وقوع پيوستن غالب زمينلرزه ها بوده اند.فراواني وقوع زمينلرزه در ارتباط با ارتفاع، در ابتدا، روند افزايشي داشته ( تا ارتفاع 1000 متر) و بعد از آن، روند كاهشي پيدا مي كند و در ارتفاع بيش از 4000 متر، به حداقل خود (وقوع يك مورد زمينلرزه) مي رسد. بيشترين زمينلرزه ها در ارتفاع بين 500 تا 1000 متر (75/26 درصد) به وقوع پيوسته اند.همانطور كه در شكل شماره 3 مشخص است 94 درصد از زمينلرزه ها در عمق كمتر از 50 كيلومتر رخ داده است و در اين ميان 46 درصد از زمين لرزه ها (2594 مورد) در عمق 30-50 كيلومتري و بعد از آن در عمق 5 تا 15 كيلومتر (1592 مورد) به وقوع پيوسته است. بيشترين زمينلرزه ها در بزرگاي بين 5_4 (3966 مورد) به وقع پيوسته اند و بيش از 70 درصد زمينلرزه ها را شامل مي شوند. رابطه طبقات شيب با فراواني زلزله ها نشان مي دهد كه كانون سطحي بيش از 90 درصد از زلزله ها بر روي شيبهاي كمتر از 25 درجه واقع شده است.