مطالعه خواص مهندسي تراورتن منطقه معدنويه، شمال هرمزگان

The Study of Engineering Properties of Madanooye Travertine, North of Hormozgan

تراورتن از سنگ‏هاي رايج در ايران است كه هم از نظر اقتصادي و هم از نظر علمي داراي اهميت زيادي است. استفاده از تراورتن به عنوان سنگ ساختماني و نما، ضرورت شناخت خصوصيات فيزيكي و مكانيكي را جهت بهره‏برداري بهينه ايجاب مي‏كند. منطقه مورد مطالعه در فاصله 25 كيلومتري جنوب غرب شهر حاجي آباد و در شمال روستاي معدنويه در استان هرمزگان قرار دارد. از ويژگي‏هاي خاص اين محدوده از زاگرس چين خورده وجود رخنمون‏هاي تراورتني واقع در سازند آسماري با سن ائوسن-اوليگوسن مي‏باشد. به منظور كسب اطلاع از كيفيت ماده معدني از نظر برش پذيري، استحكام و ويژگي‏هاي شيميايي و فيزيكي، نمونه‏برداري از رخنمون‏هاي تراورتني جهت اهداف ويژه انجام گرفت. براي تعيين ويژگي‏هاي فيزيكي نمونه‏ها شامل وزن مخصوص و جذب آب، از روش استاندارد آي اس آر ام (ISRM 1981) استفاده شده است. نهايتاً به بررسي ويژگي‏هاي مكانيكي مانند مقاومت در برابر سايش (لوس آنجلس) و آزمايش فشار تك محوره پرداخته شده است. مقدار وزن مخصوص ظاهري و حقيقي نمونه‏هاي تراورتن مورد مطالعه با توجه به استاندارد (ASTM, 1999) براي سنگ‏هاي آهكي در حد مطلوبي است. با توجه به ويژگي¬هاي فيزيكي، بين تراورتن¬هاي با فابريك¬هاي مختلف، تفاوت¬هايي وجود دارد. به عنوان مثال؛ تراورتن¬هاي توده¬اي و فشرده، داراي چگالي بالاتر، درصد تخلخل كم و مقاومت فشاري يك محوره بالاتري مي¬باشند. تراورتن¬هاي تزرج داراي درصد جذب پايين آب و همچنين مقاومت فشاري يك محوره متوسط تا بالا مي¬باشند.

Travertine is one of common stones in Iran that it has great importance economically and scientifically. Using travertine as building stone and facade requires the necessity of recognizing the physical and mechanical properties for optimal exploitation. The study area is located in 25 kilometers southwest of Haji Abad city and north of Madanoyeh village in Hormozgan province. One of the special features of this area of Zagros Folded Belt is the existence of travertine outcrops in Asmari Formation with age Eocene-Oligocene. Sampling of travertine outcrops was carried out in order to determine the quality of travertine in the context of cutting ability, strength and physical and chemical properties. The standard method of ISRM (1981) is used to determine the physical characteristics of samples, including density and water absorption. Finally, it has been studied to evaluate the mechanical properties such as resistance to abrasion (Los Angeles) and uniaxial compressive tests. According to the ASTM standard (1999) for limestone rocks, the value of bulk and true density of studied travertine samples is satisfactory. Given to the physical characteristics there are differences between the travertine with different fabrics. For example, massive and compressed travertine s have high density, low porosity and higher uniaxial compressive strength. Madanoyeh travertines have low water absorption and medium to high uniaxial compressive strength.