مطالعه پلاياي درياچه اروميه و تهيه نقشه ژئومورفولوژي آن

The study of Urmia Lake playa and its geomorphological mapping

هدف از اين پژوهش، شناسايي سطوح پلايايي درياچه اروميه و تهيه نقشه ژئومورفولوژي آن بود. در اين پژوهش سطوح پلايايي مختلفي را كه در محدوده شمال شرق به جنوب شرق درياچه قرار دارند، جداسازي شده و مرزهاي اين سطوح با مرزهاي واقعي در صحرا مطابقت داده شد. ويژگي‌هاي فيزيكي و مكانيكي خاك‌هاي محدوده مطالعه‌شده از جمله بافت، چگالي ظاهري، درصد اشباع، مقاومت خاك‌ها تعيين شد و در نهايت نقشه ژئومورفولوژي آن تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه در محدوده مطالعه‌شده سطوح پلاياي مختلفي از جمله زمين‌هاي كشاورزي و پهنه‌هاي بوته‌اي-چمني، پهنه‌هاي ماسه‌اي و سنگ‌ريزه‌اي، پهنه‌هاي گلي-گلي نمكي، پهنه‌هاي ماسه‌اي-نمكي، دلتافن و ناحيه مرطوب وجود دارد. پهنه‌هاي ماسه‌اي نمكي در شرق و جنوب شرق درياچه مستعدترين سطوح در مقابل فرسايش بادي بوده كه پتانسيل بسيار بالايي براي توليد گرد و غبار و حتي توفان‌هاي ماسه‌اي و نمكي داشته‌اند.

The aim of this study was to study playa surfaces and prepare geomorphology map of Urmia Lake In this study, different playa surfaces from northeast to the south of the Lake were identified and mapped using satellite imagery. Then, boundaries of the mapped surfaces were checked during field observations. Moreover, soil physical and mechanical properties such as texture, bulk density, saturation percentage, resistance, particle size distribution and soil aggregate stability were determined and finally the map of geomorphic surfaces of Urmia Playa were mapped. Based on the results, study area included agricultural lands, shrub-grass zones, sand and gravel zones, mud-clay salt flats, sand-salt crusts, puffy grounds, delta-fan and wet zones. Sandy-salt surfaces in East and Southeast of the lake were the most susceptible surfaces to wind erosion with high potential for generating dust, sand, and salt storms, which can affect agricultural lands and human health in near future.