پهنه‌بندي غلظت فلزات سنگين سرب، روي و نيكل خاك سطحي با استفاده از تكنيك زمين آمار در دشت شهركرد

Mapping heavy metals, (Pb, Zn and Ni) concentration in topsoil using geostatistical techniques in Shahrekord Plain (Chaharmahal va Bakhtiari province, Iran)

مطالعه حاضر با هدف بررسي تغييرات مكاني عناصر سنگين سرب، روي و نيكل در دشت شهركرد صورت گرفت. براي اين منظور 60 نمونه خاك سطحي از كاربري‌هاي مرغزار، مرتع و كشاورزي برداشت گرديد. بعد از آماده‌سازي نمونه‌ها، غلظت كل عناصر توسط دستگاه جذب اتمي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد غلظت كل عناصر از حداكثر غلظت مجاز اتحاديه اروپا كمتر مي‌باشند و مدل كروي بهترين نتيجه را براي توصيف تغييرپذيري مكاني سرب، روي و نيكل داشته است. نقشه‌هاي پهنه‌بندي عناصر نشان داد كه هر سه عنصر مورد مطالعه از الگوي مشابهي پيروي مي‌كنند كه نشان‌دهنده منبع مشترك آن‌ها مي‌باشد. اما مصرف كود‌هاي شيميايي، سموم و آفت‌كش‌ها مي‌تواند باعث افزايش غلظت هر چه بيشتر اين عناصر در اراضي كشاورزي شود. با توجه به اينكه انتقال عناصر سنگين از طريق زنجيره‌غذايي تهديدي براي سلامتي انسان مي‌باشد، كنترل منابع انساني آلاينده در منطقه ضروري است.

This study was conducted to investigate the spatial variability of heavy metals Pb, Zn and Ni in Shahrekord Plain, Chaharmahal va Bakhtiari province, Iran. For this purpose 60 topsoil samples from rangelands, pastures and croplands were collected. After sample preparations, the total concentration of heavy metals were measured by atomic absorption. The results showed that the total concentration is less than the maximum threshold concentration of the European Union. The results also indicated that the best model for spatial variability of Pb, Zn and Ni was spherical. Results showed similar spatial distribution of all three elements which indicating common source for the three elements. Using chemical fertilizers, insecticides and pesticides in croplands could be the main source of heavy metals in the Shahrekord plain. The lowest heavy metal concentration was found in drained Wetland of Shahrekord as a source of dusts in the county.